ลอนดีนิอุม (อังกฤษ: Londinium) เป็นชุมชนที่ก่อตั้งในช่วงเวลาราวคริสต์ศักราช 47-50[2][3] ซึ่ง ณ ปัจจุบันคือ นครลอนดอน ชุมชนตั้งอยู่ตรงจุดตัดสำคัญเหนือแม่น้ำเทมส์ ส่งผลทำให้เมืองมีถนนเชื่อมต่อและเป็นเมืองท่าที่สำคัญ เป็นศูนย์กลางการค้าของบริเตนสมัยโรมันจนโรมันออกจากเมืองไปในศตวรรษที่ 5 มีความเป็นไปได้ว่าเมืองจะเป็นค่ายทหารโรมันมาก่อนในระยะเวลาสั้น ๆ แต่หลักฐานก็มีไม่มากและยังเป็นข้อถกเถียงกันอยู่[4][5]เมืองก่อตั้งขึ้นในช่วงกลางศตวรรษที่ 1 ลอนดีนิอุมในช่วงแรกมีพื้นที่เล็ก ประมาณ 1.4 ตารางกิโลเมตร หรือมีขนาดประมาณไฮด์พาร์กในปัจจุบัน ในปี ค.ศ. 60 หรือ 61 มีการก่อกบฎโดยชาวไอซีไนต่อราชินีบูดิกา ทำให้ทหารโรมันออกจากเมืองไปซึ่งมีการเผาทำลายเมืองไป จากนั้นผู้ปกครองชาวโรมัน ไกอัส ซูเอโทเนียส พอไลนัสได้เข้ามาตั้งค่ายทหาร[6] และได้สร้างเมืองใหม่ มีความเป็นไปได้ว่าเมืองได้รับการฟื้นฟูภายในหนึ่งทศวรรษ ต่อมาในช่วงท้ายทศวรรษของศวรรษที่ 1ลอนดีนิอุมมีการขยับขยายอย่างรวดเร็ว เป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดของบริเตนในสมัยโรมัน มีอาคารสาธารณะใหญ่ ๆ อย่าง จัตุรัสโรมัน (forum)[7] และทวิอัฒจันทร์ (amphitheatre)[8]ในช่วงเปลี่ยนศตวรรษ ลอนดีนิอุมมีประชากรราว 30,000 หรือ 60,000 คน และเกือบได้เป็นนครหลวงแคว้นแทนเมืองคามูโลดูนัม (โคลเชสเตอร์) และกลางศตวรรษที่ 2 จึงได้เป็นนครหลวงแคว้นในที่สุด เมืองยังมีวิหารที่ถือเป็นสิ่งก่อสร้างที่ใหญ่ที่สุดทางตอนเหนือของเทือกเขาแอลป์เมื่อตอนจักรพรรดิฮาดริอานุสมายังเมืองนี้เมื่อปี ค.ศ. 122 ในช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 2 ลอนดีนิอุมเริ่มมีพื้นที่และประชากรน้อยลงในช่วงระหว่าง ค.ศ. 190 ถึง 225 ชาวโรมันได้สร้างกำแพงเมืองล้อมรอบ รวมถึงสร้างกำแพงฮาดริอานุสและสร้างเครือข่ายถนน กำแพงลอนดอน อายุกว่า 1,600 ปี ยังคงเหลือซากในปัจจุบัน ถือเป็นตัววัดอายุของเมืองเก่านครลอนดอน