วงศ์ปลางวงช้าง (
อังกฤษ: Elephantfish, Freshwater elephantfish, Mormyrid)
วงศ์ปลาใน
ชั้นปลากระดูกแข็งจำพวกหนึ่ง อยู่ใน
อันดับปลาลิ้นกระดูก (Osteoglossiformes) ซึ่งเป็นอันดับร่วมกับ
ปลาตะพัดหรือปลาอะโรวาน่า และ
ปลาอะราไพม่าหรือปลาช่อนอเมซอน รวมทั้ง
ปลากรายด้วย ใช้
ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Mormyridae พบเฉพาะใน
ทวีปแอฟริกา มีทั้งหมด 18
สกุล และหลาย
ชนิด จนถึงปัจจุบันพบกว่า 200 ชนิด มีลักษณะสำคัญคือ เป็นปลาที่มีรูปร่างแบนข้างและเพรียวยาว ข้อหางคอดเล็ก ครีบหางเล็กและสั้น ครีบหลังยาวและต่อติดกันเป็นแผง ส่วนหัวกลมมนอย่างเห็นได้ชัด ส่วนมากเล็กและงุ้มลง ในบางสกุลและบางสายพันธุ์ ปากมีลักษณะยื่นยาวออกมาคล้ายงวงช้าง จึงทำให้เป็นที่มา
ชื่อสามัญ ตามีขนาดเล็ก สีลำตัวมักมี
สีดำหรือ
สีน้ำตาลเทาหรือสีเทามีพฤติกรรมอาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง หากินตามพื้นท้องน้ำ อาหารได้แก่ ลูกปลาและลูก
กุ้งขนาดเล็ก รวมทั้งสิ่งมีชีวิตหน้าดินเล็ก ๆ ขนาดเล็กสุดเพียง 5
เซนติเมตร ใหญ่สุด คือ
Mormyrops anguilloides ที่มีขนาด 1.5
เมตร เป็นปลาที่มีความสามารถพิเศษคือ สามารถปล่อย
กระแสไฟฟ้าอย่างอ่อน ๆ ได้ เพื่อช่วยในการนำทาง, หาอาหาร และติดต่อ
สื่อสารกันเองด้วยนอกจาก
ประสาทสัมผัสที่บริเวณปากที่ยื่นยาวออกมาซึ่ง
นักวิทยาศาสตร์ได้ทำการศึกษาแล้วพบว่า ปลาในวงศ์นี้มี
น้ำหนักของ
สมองเมื่อเทียบกับน้ำหนักตัวแล้วเทียบเท่ากับน้ำหนักสมองของ
มนุษย์เลยทีเดียว นับได้ว่าเป็นปลาที่มี
ความเฉลียวฉลาดมากทีเดียว
[1]มีความสำคัญ คือ นิยมเลี้ยงเป็น
ปลาตู้สวยงามในหลายชนิด และใช้บริโภคเป็นอาหารพื้นเมืองในปลาที่มีขนาดใหญ่