วัดบางหลวงสร้างเมื่อ พ.ศ. 2230[1] ส่วนข้อมูลของพระรามัญมุนี (สุทธิ์ ญาณรสี) อดีตเจ้าอาวาสวัดบางหลวงและอดีตเจ้าคณะจังหวัดปทุมธานี ได้บันทึกไว้เมื่อ พ.ศ. 2451 ว่า "พุทธศักราช 2246 หรือจุลศักราช 1065 สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 ทรงพระนามเดิมว่า "พระพุทธเจ้าเสือ" (ดอกเดื่อ) เป็นพระเจ้าแผ่นดินในพระนครศรีอยุธยาทวาราวดี คือกรุงเก่าได้ทรงสร้างวัดนี้ขึ้นที่ตำบลปากคลองบางหลวงฝั่งใต้ พระราชทานนามว่า วัดสิงห์" จากบันทึกนี้ มีวัดบางหลวงอยู่ 2 วัด คือ วัดบางหลวงนอก กับวัดบางหลวงใน วัดบางหลวงในคือวัดบางหลวงที่อยู่ปัจจุบันนี้ ส่วนวัดบางหลวงนอกได้ทรุดโทรมปรักหักพังร้างไปหมดแล้ว (สันนิษฐานว่าวัดบางหลวงนอกน่าจะสร้างมาก่อนสมัยสมเด็จพระเอกาทศรถขึ้นครองราชย์)

ชื่อของวัดนั้น แต่เดิมเมื่อแรกสร้างไม่ได้ชื่อบางหลวง เมื่อมีการขุดคลองลัดเตร็ดใหญ่ พบพระพุทธรูปสมัยเชียงแสน แล้วเอาหลบซ้อนไว้ในวัด เรียกว่าบังไว้ไม่ให้หลวงเห็น จึงพูดติดปากว่า บังหลวง เมื่อเวลาผ่านเลยมานานคำว่า บังหลวง จึงกลายเป็น บางหลวง

วัดบางหลวงได้รับการบูรณะในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พระองค์ได้โปรดเกล้าให้พระมอญมาเป็นพระราชสมภารเจ้าวัดฝ่ายรามัญ[2]