วัดเตว็ด โบราณสถานประเภทวัดร้างที่ตั้งอยู่ริมคลองปทาคูจาม ในตำบลสำเภาล่ม อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ปัจจุบันเหลือตัวอาคารมีเพียงผนังสกัดหน้า เหลืออยู่เพียงด้านเดียว ลักษณะเป็นอาคารสองชั้นก่ออิฐถือปูน ยกพื้นมีใต้ถุนสูง เจาะช่องประตูเป็นรูปวงโค้ง ใช้ระบบผนังรับน้ำหนักหลังคา[1]วัดเตว็ดถูกสร้างขึ้นในสมัย กรุงศรีอยุธยา แต่ไม่ปรากฏหลักฐานว่าเป็นอยุธยาในสมัยใดแต่สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างในสมัย สมเด็จพระนารายณ์มหาราชหรือหลังจากนั้นเพราะอุโบสถของวัดเตว็ดถูกสร้างในรูปแบบคล้าย ๆ กับโบสถ์คริสต์ตามสไตล์ตะวันตก มีหน้าบันที่ประดับปูนปั้นลายพรรณพฤกษา ลายก้านขดอิทธิพลศิลปะตะวันตกและรูปหน้าชาวตะวันตก ขนาดอาคารประมาณกว้าง 20 เมตร ยาว 30 เมตร นอกจากนั้นยังได้พบฐานใบเสมาหนึ่งแห่ง ขนาดอุโบสถกว้าง 17 เมตร ยาว 32 เมตร เคยผ่านการบูรณะหลายสมัย[2]กรมศิลปากรดำเนินการทางโบราณคดี ได้มีการขุดค้นและขุดแต่งโบราณสถานในบริเวณวัด อาทิ เจดีย์ อุโบสถ มณฑปและวิหาร มีการแบ่งเขตสังฆาวาสและพุทธาวาส ต่อมาได้พบแนวอิฐที่ถูกเรียงในลักษณะเป็นทางเดินจากอาคารของวัดมุ่งสู่ คลองคูจาม ซึ่งปัจจุบันมีถนนที่ถูกสร้างขึ้นเลียบคลองในภายหลังคั่นอยู่[3]ชื่อของวัดปรากฏอยู่ในพงศาวดาร รวมถึงแผนที่ของพระยาโบราณราชธานินทร์ (พร เดชะคุปต์) ก็ระบุตำแหน่งวัดแห่งนี้ไว้ วัดเตว็ดอยู่ใกล้ชิดติดกับตำหนักของกรมหลวงโยธาเทพ พระราชธิดาของสมเด็จพระนารายณ์มหาราชและพระอัครมเหสีฝ่ายขวาของ สมเด็จพระเพทราชา ซึ่งได้เสด็จมาผนวชเป็นแม่ชี พร้อมกับ เจ้าฟ้าตรัสน้อย ผู้เป็นพระราชโอรสที่เสด็จมาบรรพชาเป็นสามเณรที่วัดแห่งนี้วัดเตว็ดแห่งนี้ตั้งอยู่ตรงข้ามกับ วัดท่าหอย ที่เคยเป็นที่ประทับ สมเด็จพระอริยวงษญาณ (สุก ญาณสังวร) สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 4 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์