วิวรรธนไชย ณ กาฬสินธุ์ เกิดเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2494 เป็นบุตรของนายประพิศ กับนางบุญไล้ ณ กาฬสินธุ์ สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี การศึกษาบัณฑิต (กศ.บ.) จากมหาวิทยาลัยมหาสารคาม[1] สมรสและหย่ากับนางวรัญญา ณ กาฬสินธุ์

วิวรรธนไชย ณ กาฬสินธุ์ สืบเชื้อสายเจ้านายหัวเมืองอิสานตั้งแต่สมัยตอนต้นรัตนโกสินทร์ ท้าวโสมพะมิตร หรือ เจ้าโสมพะมิตร เจ้าเมืองกาฬสินธุ์ ต้นตระกูล ณ กาฬสินธุ์[2]