แนวความคิดในการต่อสู้เพื่อความชอบธรรมทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมืองในช่วงปี พ.ศ. 2511-2514 ของขบวนการนักศึกษา มักจะได้รับการเผยแพร่และชักจูงจากกลุ่มนิสิตนักศึกษาอิสระอยู่ตลอด ได้แก่ สภาหน้าโดม (มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์) กลุ่มฟื้นฟูโซตัสใหม่ (จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) กลุ่มต่อต้านญี่ปุ่น (มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์) ฯลฯ

การต่อสู้ของนักศึกษากลุ่มอิสระในแต่ละสถาบันนั้นจะรวมกันต่อสู้กับปัญหาต่างๆ ภายในสถาบันของตนเองเป็นเบื้องแรก และนักศึกษากลุ่มนี้มีความสนใจต่อปัญหาทางการเมืองเสมอ นักศึกษากลุ่มอิสระมักจะโจมตีระบบการศึกษาภายในมหาวิทยาลัยตน และระบบบริหารกิจกรรมของนิสิตนักศึกษาส่วนใหญ่ของมหาวิทยาลัย นักศึกษากลุ่มนี้มักจะพยายามชักจูงนักศึกษาส่วนใหญ่ให้มองเห็นปัญหาความผุโทรมในมหาวิทยาลัย แต่นักศึกษาส่วนใหญ่มักไม่เห็นด้วยและยังคงมุ่งเน้นในกิจกรรมประเภทบันเทิงและพิธีการต่างๆ เช่น การรับน้องใหม่ ไหว้ครู งานกีฬาประเพณีต่างๆ ระบบอาวุโสแบบผิดๆ ที่บังคับให้นักศึกษาปี 1 ประชุมเชียร์ การแต่งกายของนักศึกษาปี 1 ที่แตกต่าง และห้ามนักศึกษาปี 1 ผ่านสถานที่บางแห่ง ฯลฯ สาเหตุแห่งการต่อสู้ของนักศึกษากลุ่มนี้พอสรุปได้ว่า นักศึกษากลุ่มนี้มีทรรศนะว่าการพัฒนาทางการเมืองในสังคมไทยในขั้นต่อไปจะเกิดขึ้นไม่ได้อย่างแน่นอน ถ้าในสังคมมหาวิทยาลัยสนับสนุนให้นักศึกษารุ่นพี่ปกครองรุ่นน้องในทางที่ผิด และริดรอนสิทธิเสรีภาพ ตลอดจนความคิดใหม่ๆของรุ่นน้อง