สถานพินิจ (
อังกฤษ: detention center, youth detention center, juvenile detention center, juvenile hall หรือภาษาปากว่า juvie) เป็นที่ควบคุมตัวเยาวชนที่เรียกว่า
เยาวชนผู้กระทำความผิด (juvenile offender หรือ juvenile delinquent) เป็นการชั่วคราวระหว่างศาลไต่สวน หรือเป็นระยะเวลายาวนานเพื่อฝึกอบรมหรือรับการดูแลอย่างอื่นตามกระบวนการยุติธรรมต่างหากจากบุคคลทั่วไป โดยมีศาลซึ่งเรียกว่า
ศาลเยาวชน (juvenile court) เป็นผู้สั่งให้ควบคุมตัวเยาวชนไว้ ณ สถานพินิจ
[1][2]ในกระบวนการยุติธรรมทางอาญาสำหรับเยาวชนนั้น มีหลายหนทางสำหรับจัดการเยาวชนผู้กระทำความผิด บางกรณีเยาวชนอาจได้รับการปล่อยให้กลับเข้าสู่สังคมหลังจากรับการแก้ไขบำบัดฟื้นฟู แต่บางกรณีเมื่อเยาวชนมีพฤติการณ์จะก่อภยันตรายแก่สังคมหรือแก่ตนเอง เยาวชนจะถูกส่งไปควบคุมตัวและพฤติกรรมที่สถานพินิจ
[3] ในสถานพินิจนั้น เยาวชนอาจถูกควบคุมตามปรกติ หรืออาจถูกขังได้
[3]การควบคุมตามปรกติอาจเกิดขึ้นเพียงชั่วระยะเวลาหนึ่งในระหว่างรอการพิจารณาหรือรอคำสั่งเพิ่มเติม
[3] ส่วนการขังมักเกิดขึ้นเมื่อมีคำสั่งให้ส่งเยาวชนไปอยู่ในความควบคุมดูแลของเจ้าหน้าที่เพื่อเข้ารับการฝึกอบรมเป็นต้น กิจกรรมเช่นนี้อาจมีระยะเวลาไม่กี่เดือนหรือหลายปีก็ได้
[3] แต่สถานพินิจนั้นไม่มีมีจุดมุ่งหมายเพื่อลงโทษเยาวชน หากเพื่อแก้ไขบำบัดฟื้นฟูเยาวชนตามหลักการ "
รัฐประดุจพ่อแม่" (parens patriae) กล่าวคือ เมื่อบิดามารดาไม่ปกครองดูแลบุตรให้ดีแล้ว รัฐก็ชอบจะสอดเข้ามายุ่งเกี่ยวเพื่อสวัสดิภาพของเยาวชนได้ กิจกรรมในสถานพินิจนั้น รัฐอาจจัดขึ้นเองทั้งหมด หรืออาศัยความร่วมมือในบางเรื่องจากท้องถิ่นหรือองค์กรเอกชน เช่น ด้านการศึกษา นันทนาการ สุขภาพ การประเมินพฤติกรรม การให้คำปรึกษา เป็นต้น
[4]โดยทั่วไป เยาวชนที่ถูกส่งมาสถานพินิจมักชื่อว่าเป็นภัยคุกคามค่อความปลอดภัยสาธารณะ แต่ในบางกรณี เพราะฝ่าฝืนไม่ปฏิบัติตามคำสั่งศาล หนีออกจากบ้าน บริโภคสุรายาเมา หรือกระทำความผิดลหุโทษ เช่น บรรดาที่ถ้าผู้ใหญ่ทำแล้วก็จะถูกควบคุมตัวไว้เพียงยี่สิบชั่วโมง ก็มี
[5]