สภาพตึงตัว
สภาพตึงตัว

สภาพตึงตัว

สภาพตึงตัว หรือ สภาพมีกำลัง (อังกฤษ: tonicity) เป็นการวัดความแตกต่างของความดันออสโมซิสของสารละลายสองชนิดที่กั้นด้วยเยื่อเลือกผ่าน มักใช้เมื่ออธิบายการตอบสนองของเซลล์ที่จมอยู่ในสารละลายภายนอก เช่นเดียวกับความดันออสโมซิส สภาพตึงตัวได้รับอิทธิพลเฉพาะจากตัวละลายที่ไม่สามารถผ่านเยื่อได้ เพราะตัวละลายเหล่านี้เท่านั้นที่ก่อให้เกิดแรงดันออสโมซิส สารละลายที่สามารถผ่านเยื่อหุ้มได้อย่างอิสระไม่มีผลต่อสภาพตึงตัว เพราะจะมีความเข้มข้นสองด้านของเยื่อเท่ากันเสมอการจำแนกสภาพตึงตัวที่สารละลายหนึ่ง ๆ มีได้เมื่อเปรียบเทียบกับสารละลายอื่น มีสามประเภท ได้แก่ สารละลายความดันออสโมซิสสูง (hypertonic) ความดันออสโมซิสต่ำ (hypotonic) และความดันออสโมซิสเสมอเลือด (isotonic)ในเซลล์พืช คำว่า ความดันออสโมซิสเสมอเลือด ความดันออสโมซิสสูง และความดันออสโมซิสต่ำไม่สามารถใช้ได้แม่น เพราะความดันที่ออกโดยผนังเซลล์กระทบต่อจุดสมดุลออสโมซิสอย่างสำคัญ