นารถ ถาวรบุตรได้ประพันธ์เพลงสยามานุสสติขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2482 เพื่อใช้ประกอบภาพยนตร์เรื่อง "ค่ายบางระจัน" ของบริษัทศรีกรุงภาพยนตร์ ซึ่งส่วนของเนื้อร้องนั้น ได้ตัดเอาบทพระราชนิพนธ์สยามานุสสติบทที่ 3 และบทที่ 4 มาใช้ โดยสลับเอาบทที่ 4 มาร้องก่อนแล้วจึงค่อยร้องบทที่ 3 ในลำดับถัดไป ดังนี้[1]

ปัจจุบันทำนองเพลงนี้มีการบรรเลงและบันทึกเสียงด้วยวงโยธวาทิต ส่วนสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย กรมประชาสัมพันธ์ ใช้ต้นฉบับทำนองซึ่งทำขึ้นเป็นการเฉพาะกิจบรรเลงด้วยวงดุริยางค์สากล กรมศิลปากร (เรียบเรียงและอำนวยเพลงโดย ครูชลหมู่ ชลานุเคราะห์ ) เป็นสัญลักษณ์เปิดนำรายการข่าวต้นชั่วโมงและข่าวหลักของสถานีมากว่า 50 ปี