สะพานสมมตอมรมารค [สม-มด-อะ-มอน-มาก] เป็นสะพานข้ามคลองรอบกรุงในส่วนของคลองบางลำพู ตั้งอยู่บนถนนบำรุงเมือง ในพื้นที่แขวงสำราญราษฎร์ เขตพระนคร และแขวงบ้านบาตร เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานครเดิมเป็นสะพานไม้ที่มีโครงเหล็กรองรับพื้นที่ชักเลื่อนออกจากกัน มีชื่อเรียกโดยผู้คนที่อาศัยอยู่แถบนี้ว่า "สะพานเหล็กประตูผี" เนื่องจากตั้งอยู่ด้านทิศตะวันตกของประตูพระบรมมหาราชวัง หรือที่นิยมเรียกกันว่า "ประตูผี" อันเป็นทางที่ใช้สำหรับขนถ่ายศพของผู้เสียชีวิตในพระบรมมหาราชวังออกมาปลงศพด้านนอก ในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สะพานแห่งนี้มีความทรุดโทรมมาก จึงทรงโปรดเกล้าฯ ให้มีการบูรณะใหม่ พร้อม ๆ กับการสร้างถนนและสะพานอีกหลายแห่งเพื่อรองรับความเจริญของบ้านเมือง โดยเป็นสะพานปูนปั้นเสริมโครงเหล็กเหมือนแบบเก่า และพระราชทานชื่อให้ว่า "สะพานสมมตอมรมารค" เมื่อแล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2455 เพื่อเป็นเกียรติแก่พระองค์เจ้าสวัสดิประวัติ พระอนุชา ต้นราชสกุลสวัสดิกุล (ภายหลังสถาปนาเป็น พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสวัสดิประวัติ กรมพระสมมตอมรพันธ์ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว) โดยมีความหมายว่า "สะพานของพระราชา" เป็นสะพานที่มีความยาว 23 เมตร กว้าง 7.50 เมตร ลูกกรงเป็นสถาปัตยกรรมแบบไอโอนิก มีฐานเสาเซาะร่องตลอดแนว[1]และหลังจากมีการสร้างสะพานใหม่แล้ว พร้อมกับเปลี่ยนย่านนี้จากประตูผีเป็น "สำราญราษฎร์" เพื่อความเป็นสวัสดิมงคล ผู้คนจึงย้ายมาอยู่อาศัยมากขึ้นจนถึงปัจจุบัน มีชุมชนเก่าแก่ คือ "ชุมชนบ้านบาตร" ซึ่งเป็นชุมชนที่ชาวชุมชนมีอาชีพทำบาตรพระด้วยมือ และยังคงอยู่จนถึงปัจจุบัน บริเวณที่ตั้งของสะพานสมมตอมรมารคใกล้กับแยกสำราญราษฎร์ เป็นแหล่งรวมของร้านอาหารที่ได้รับความนิยมและมีความคึกคักอย่างมาก โดยเฉพาะในช่วงเวลาค่ำคืน และเชิงสะพานฝั่งเขตป้อมปราบศัตรูพ่ายติดกับแยกเมรุปูน อันเป็นทางแยกที่ตัดกันระหว่างถนนบำรุงเมืองกับถนนบริพัตร ซึ่งในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ เคยเป็นที่ตั้งของเมรุเผาศพที่สร้างขึ้นด้วยปูน สำหรับปลงศพเจ้านายชั้นรองและขุนนางต่าง ๆ ต่อมาได้รื้อออก เนื่องจากมีการสร้างเมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส และที่ตั้งของเมรุปูนนั้นได้กลายมาเป็นที่โรงเรียนสารพัดช่างพระนคร และวิทยาลัยสารพัดช่างพระนคร ในปัจจุบัน[2] [3]