สัมพจนัย (อังกฤษ: synecdoche) มาจากคำภาษากรีกว่า συνεκδοχή, อ่านว่า ซู-เนค-โด-แค;[1] (จากคำอุปสรรค "συν" แปลว่า ร่วมกัน, คำบุพบท "εκ" แปลว่า จาก และ คำกริยา ἐκδέχομαι แปลว่า ได้รับ) แปลตรงตัวได้ว่า "ได้รับมาจากสิ่งอื่น" เป็นภาพพจน์ (figure of speech) ประเภทหนึ่ง ซึ่งหมายถึง การสร้างความเข้าเกี่ยวกับสิ่งหนึ่งด้วยการอ้างถึงสิ่งอื่นที่เป็นส่วนประกอบของมัน เช่น คำที่ใช้ในสื่อกีฬาว่า "แข้งอาร์เจนติน่า" ซึ่งหมายถึงนักฟุตบอลจากอาร์เจนติน่า โดยจะเห็นได้ว่าคำว่า "แข้ง" ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของร่างกาย สามารถใช้สื่อความหมายถึง "บุคคลที่เป็นนักกีฬาฟุตบอลอาชีพ" ได้ คำประเภทสัมพจนัย ถือว่าเป็นกลุ่มย่อยกลุ่มหนึ่งของ คำนามนัย (Metonymy) ซึ่งเป็นภาพพจน์ประเภทที่ใช้ "ชื่อเฉพาะ" เพื่อสื่อถึงสิ่งที่ใหญ่กว่า เช่น การใช้ชื่อตึก "เพนตากอน" เพื่อสื่อถึงกระทรวงกลาโหมของสหรัฐอเมริกา โดย "สัมพจนัย" เป็นภาพพจน์ที่ใช้อธิบายแนวคิดหรือมโนทัศน์ที่มีความหมายต่อไปนี้