สาวแว่น (ญี่ปุ่น: メガネっ娘 โรมาจิ: meganekko, เมะงะเน็กโกะ; "glasses girl"; อังกฤษ: glasses-wearing girl) หมายถึง หญิงสาวที่สวมแว่นตาจนเป็นบุคลิกลักษณะ และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อหญิงนั้นน่ารักเหมือนตัวละครในอนิเมะมังงะ คำนี้เดิมผู้คลั่งอนิเมะมังงะใช้เรียกตัวละครหญิงสวมแว่น ต่อมาขยายไปหมายถึงหญิงสาวในโลกจริงหรือในอนิเมะมังงะก็ได้[1][2][3]สาวแว่น ไม่ว่าที่เป็นมนุษย์จริง หรือตัวละคร อาจสวมแว่นเพราะมีปัญหาทางสายตาหรือไม่ก็ได้ ไม่เป็นข้อพิจารณาของคำว่า "สาวแว่น"[4] อนึ่ง ไม่ถือกันด้วยว่า แว่นเป็นวัตถุเร้ากามารมณ์ (fetish) เหมือนอย่างเครื่องแบบนักเรียนของสาวในชุดนักเรียน (seifuku) หรือชุดของสาวใช้ (meido)ในอนิเมะและมังงะ มักแสดงภาพสาวแว่นว่า เป็นพวกมีโลกส่วนตัวสูง โดยเฉพาะพวกหนอนหนังสือหรือบ้าคอมพิวเตอร์ในเรื่องวัฒนธรรมร่วมสมัย และมักไม่เข้าสังคมในโลกจริง[5] ตัวอย่างของสาวแว่นทำนองนี้ คือ ฮาเซกาว่า จิซาเมะ (Hasegawa Chisame) จากมังงะเรื่อง คุณครูจอมเวท เนกิมะ! (Negima! Magister Negi Magi) ของเค็ง อะกะมะสึ (Ken Akamatsu)นอกจากนี้ ในญี่ปุ่น โดยเฉพาะในวรรณกรรมเยาวชนญี่ปุ่น มักมีทัศนคติโดยทั่วไปว่า สาวแว่นเป็นนักเรียนหญิง มีนิสัยเรียบร้อย มีเสน่ห์ แต่บางครั้งชอบเอาแต่ใจและชอบบงการ สาวแว่นทำนองนี้ปรากฏให้เห็นบ่อยเป็นตัวละครประเภท "หัวหน้าห้อง" (いいんちょう iinchō, อีนโช; class representative) ซึ่งมักเป็นที่เคารพเลื่อมใสของนักเรียนดี และมักถูกนักเรียนเหลวไหล (slacker) ล้อเลียนเสมอ[6] ตัวอย่างเช่น ทาคาระ มิยูกิ (Takara Miyuki) จากมังงะเรื่อง ลัคกี้ สตาร์ (Lucky Star) ของคะงะมิ โยะชิมิซุ (Kagami Yoshimizu) และมิโดริคาวะ เลตัส (Midorikawa Letasu) จากมังงะเรื่อง โตเกียวเหมียวเหมียว (Tokyo Mew Mew) ของเรโกะ โยะชิดะ (Reiko Yoshida)สำหรับผู้ชายที่ใส่แว่นนั้นเรียก "หนุ่มแว่น" (メガネ男子 meganedanshi, เมะงะเนะดันชิ)[7] ส่วนในทางวิชาการ เรียกการเกิดกามารมณ์ต่อบุคคลที่สวมแว่นว่า "การเกิดอารมณ์เพศจากแว่นสายตา" (glasses fetishism)[1]