เนื้อเรื่องมีขนาดความยาวแบ่งออกเป็น 2 ภาค 12 บท โดยมี สิทธารถะ เป็นชื่อของตัวละครหลักในท้องเรื่อง เขาเป็นบุตรแห่งพราหมณ์ที่ใช้ชีวิตในวัยหนุ่มเคียงข้างกับเพื่อนรักที่เป็นประหนึ่งเงาตามตัวกันและกันชื่อ โควินท์ ทั้งคู่ได้ดั้นด้นออก "แสวงหา" สัจจะในชีวิตว่าคือสิ่งใด รอนแรมไปกับกลุ่มนักพรต บำเพ็ญเพียรนานาประการ จนในที่สุดมาพบเข้ากับ พระผู้มีพระภาคเจ้า ณ วัดพระเชตวันมหาวิหาร ในเมืองสาวัตถี หลังสดับธรรมเทศนาจากพระพุทธองค์แล้ว โควินท์ สหายรักของสิทธารถะ เลือกที่จะขอบวช ขณะที่สิทธารถะกลับเลือกที่จะเดินต่อไปเพื่อแสวงหาสิ่งที่ตัวเองยังค้นไม่พบ นวนิยายที่เหลือจากนั้นว่า ด้วยการแสวงหาสัจจะของสิทธารถะ ตั้งแต่พบหญิงคนรัก การกำเนิดบุตร เช้าค่ำวันเดือนที่ล่วงไป หากแต่สัจจะที่ต้องการค้นหากลับยิ่งอยู่ห่างออกไปเรื่อยๆ จนเมื่อความตายมาพรากสิ่งอันเป็นที่รักของสิทธารถะไป ทุกอย่างเริ่มคลี่คลาย เมื่อวาสุเทพ ชายแจวเรือจ้างปรากฏขึ้นมาในท้องเรื่อง คำตอบที่สิทธารถะวิ่งไล่กวดมาทั้งชีวิตก็อุบัติขึ้นพร้อมกับ การกลับมาของเพื่อนรัก พระโควินท์ ณ กลางแม่น้ำ เป็นอันว่ามรรคาแห่งวิมุตติสุข ได้บังเกิดขึ้น