หน่วยคำควบ (อังกฤษ: portmanteau) ตามความหมายทั่วไปคือการหลอมคำอย่างหนึ่ง[1] ซึ่งนำบางส่วนของคำหลายคำมาประกอบรวมกันเป็นคำใหม่[1][2][3] เช่น ในภาษาอังกฤษ คำ smog ประกอบขึ้นจากการหลอมคำ smoke เข้ากับคำ fog[2][4] หรือคำ motel ประกอบขึ้นจากการหลอมคำ motor เข้ากับคำ hotel[5] เป็นต้น การควบหน่วยคำมีลักษณะคล้ายกับการหดตัวหรือการลดรูปทางเสียง (contraction) แต่รูปหดตัวประกอบขึ้นจากคำที่อาจปรากฏแยกและเรียงกันก็ได้ เช่น ในภาษาอังกฤษ คำ I และคำ have หลอมรวมและหดตัวเป็น I've เป็นต้น ในขณะที่หน่วยคำควบเกิดจากการประกอบรวมคำที่มีอยู่เดิมตั้งแต่สองคำขึ้นไปโดยเชื่อมโยงเข้าหามโนทัศน์เดียว หน่วยคำควบยังแตกต่างจากคำประสม (compound) ตรงที่คำประสมไม่ได้ตัดทอนส่วนใดส่วนหนึ่งของต้นเค้าศัพท์ของคำที่จะมาประกอบรวมกัน เช่น ในภาษาอังกฤษ คำ starfish ถือเป็นคำประสมเนื่องจากประกอบรวมรูปคำดั้งเดิมไว้ทั้งหมด กล่าวคือ คำ star และคำ fishในทางภาษาศาสตร์ หน่วยคำควบคือรูปหน่วยคำเดียวที่ได้รับการวิเคราะห์ว่ามาจากหน่วยคำชั้นใต้ตั้งแต่สองหน่วยขึ้นไป[6][7][8][9] เช่น ในภาษาฝรั่งเศส รูปหน่วยคำ au /o/ ประกอบขึ้นจากหน่วยคำ à ควบกับหน่วยคำ le หรือรูปหน่วยคำ du /dy/ ประกอบขึ้นจากหน่วยคำ de ควบกับหน่วยคำ le[6] เป็นต้น