หมีแว่น หรือ หมีแอนดีน (อังกฤษ: Spectacled bear, Andean bear; ชื่อวิทยาศาสตร์: Tremarctos ornatus) เป็นหมีขนาดเล็กชนิดหนึ่ง จัดเป็นหมีเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่พบได้ในทวีปอเมริกาใต้ และเป็นหมีเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่อยู่ในสกุล Tremarctos[2]หมีแว่นมีขนสีดำกับสีเบจมีลักษณะสีที่โดดเด่น เกือบทั่วใบหน้าและส่วนบนของหน้ามีขนสีขาวอมเหลือง โดยเฉพาะรอบดวงตาเป็นวงกลมคล้ายสวมแว่นอยู่ อันเป็นที่มาของชื่อ ตัวผู้มีขนาดใหญ่กว่าตัวเมียหมีแว่นตัวผู้ขนาดโตเต็มที่มีน้ำหนักประมาณ 100–200 กิโลกรัม (220–440 ปอนด์) ขณะที่ตัวเมียมีน้ำหนักประมาณ 35–82 กิโลกรัม มีความสูงตั้งแต่ 120–200 เซนติเมตร (47–79 นิ้ว) ขณะที่ความยาวหางประมาณ 7 เซนติเมตร (2.8 นิ้ว) ความกว้างของบ่าตั้งแต่ 60–90 เซนติเมตร (24–30 นิ้ว)[3] จัดเป็นสัตว์กินเนื้อที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในทวีปอเมริกาใต้[4]หมีแว่น อาศัยอยู่ในป่าเมฆและป่าดิบ หรือที่ราบสูงของทวีปอเมริกาใต้แถบเทือกเขาแอนดีส เช่น โบลิเวีย, เอกวาดอร์, เวเนซุเอลา, เปรู, ปานามา และอาร์เจนตินา โดยพบได้ในพื้นที่สูงถึง 4,200 เมตร จากระดับน้ำทะเล ปริมาณในธรรมชาติในปัจจุบันเหลืออยู่ประมาณ 2,000–3,000 ตัว[5] เป็นหมีที่หากินและอยู่อาศัยบนต้นไม้เป็นหลัก แม้จะมีน้ำหนักตัวมากก็สามารถปีนป่ายต้นไม้ได้อย่างคล่องแคล่ว โดยใช้กรงเล็บที่แหลมคม ซึ่งประกอบด้วยสารเคอราตินที่แข็งแกร่ง รวมถึงสามารถกระโดดจากต้นไม้ต้นหนึ่งไปยังอีกต้นหนึ่งได้ด้วย แต่หมีวัยอ่อนกว่าจะมีความชำนาญน้อยกว่าหมีที่มีอายุมากกว่า ขณะที่จะปีนลงต้นไม้นอกจากจะใช้การไต่ลงด้วยกรงเล็บแล้วยังใช้ประโยชน์จากแรงโน้มถ่วงอีกด้วย[6] ตัวเมียมีลูกคราวละ 1–2 ตัว ลูกหมีจะอาศัยอยู่กับแม่จนกระทั่งอายุได้ 8 เดือน โดยมักจะเกาะหลังแม่ไปไหนมาไหนตลอด [4]หมีแว่น เป็นหมีที่กินผลไม้เป็นอาหารหลัก ที่ชื่นชอบมากที่สุดคือ พืชในวงศ์มะม่วง และพืชในวงศ์สับปะรดที่เกาะอยู่ตามกิ่งไม้ในยอดไม้ โดยเฉพาะส่วนของก้านใบที่สดช่ำ[5] และก็กินสัตว์ขนาดเล็ก เช่น แมลง เป็นอาหารเสริมได้ด้วย[6] นอกจากนี้แล้วยังมีคำกล่าวอ้างจากชาวพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ในถิ่นที่อยู่ของหมีแว่น ยืนยันว่า หมีแว่นเป็นสัตว์ที่ล่าสัตว์อื่นกินเป็นอาหารด้วย เช่น ปศุสัตว์ต่าง ๆ รวมถึงแมวป่าด้วย จึงทำให้หมีแว่นถูกล่าจากเหตุนี้ รวมถึงการถูกล่าเพื่อนำไปเป็นอาหารและการค้าด้วย[4]