หม่อมสมพันธุ์ บริพัตร ณ อยุธยา เกิดมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2448 เป็นธิดาของพระยาวทัญญูวินิจฉัย (หม่อมหลวงชุ่ม ปาลกะวงศ์) กับคุณหญิงเลี่ยน วทัญญูวินิจฉัย (ธิดาพระยาประภากรวงศ์วรวุฒิภักดี (ชาย บุนนาค))[1]

หม่อมสมพันธุ์ เสกสมรสกับสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต มีพระโอรส-ธิดา 2 พระองค์ เดิมทั้งหมดมีฐานันดรศักดิ์เป็น หม่อมเจ้า ครั้นในปี พ.ศ. 2470 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ยกพระบุตรของสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิตที่ประสูติแต่หม่อมสมพันธุ์เป็น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ทั้งสาย[2] ได้แก่[3]

1. อินทุรัตนา บริพัตร (พระยศเดิม พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า; ประสูติ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2465) ทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อเสกสมรสกับร้อยเอกสมหวัง สารสาส[4] มีพระโอรส-พระธิดาด้วยกัน 3 คน ภายหลังได้หย่ากัน
2. พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุขุมาภินันท์ (15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 – 10 เมษายน พ.ศ. 2546) เสกสมรสกับหม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา (สกุลเดิม ณ ถลาง) มีพระโอรส 2 คน

หม่อมสมพันธุ์ บริพัตร ณ อยุธยา ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2523[5] สิริอายุ 74 ปี และเป็นย่าของหม่อมราชวงศ์สุขุมพันธุ์ บริพัตร อดีตผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร[6][7]