นายพลโท หม่อมเจ้าพันธุประวัติ เกษมสันต์ ประสูติเมื่อวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2430 ทรงเป็นโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์กับหม่อมราชวงศ์ละม้าย (สุริยกุล) เกษมสันต์ ทรงสำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนนายร้อยทหารบก และเสด็จศึกษาต่อวิชาทหารที่ประเทศเยอรมันจนถึง พ.ศ. 2452 เสด็จกลับมารับราชการทหารที่ประเทศไทย ทรงดำรงตำแหน่งแม่ทัพน้อยกองทัพที่ 1 ผู้บัญชาการมณฑลทหารบกกรุงเทพฯ ผู้ช่วยจเรการช่างทหารบก เสกสมรสกับหม่อมหลวงเชื้อ ดารากร มีบุตร 7 คน สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ. 2463 ด้วยโรคไข้หวัดใหญ่ สิริพระชันษาได้ 34 ปี [1]ในการนี้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานน้ำหลวงสรงศพ พระโกศราชวงศ์ ชั้นแว่นฟ้ารอง 2 ชั้น ตั้งฉัตรเครื่อง 4 คัน กับทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานไตร 10 ไตร ผ้าขาวพับ 20 สดับปกรณ์ และให้มีพระสงฆ์สวดพระอภิธรรม รับพระราชทานฉันเช้า 4 รูป เพล 4 รูป กับเครื่องประโคมประจำศพ กลองชนะ 10 จ่าปี่ 1 จ่ากลอง 1 แตรงอน 2 แตรฝรั่ง 2 สังข์ 1 มีกำหนด 3 วันพระเกียรติคุณนายพลโทหม่อมเจ้าพันธุประวัติ เกษมสันต์ ได้รับราชการในตำแหน่งผู้บัญชาการกองพลทหารบกที่ 2 และดำรงตำแหน่งแม่ทัพกองทัพน้อยที่ 1 เป็นผู้มีความรู้หลักแหลม สามารถอำนวยการฝึกหัดสั่งสอนพลทหาร และฝึกฝนนายทหาร ให้มีความสามารถรุ่งเรืองในแบบแผนวิชาทหาร นับว่าเป็นหลักสำคัญอยู่ในราชการทหารบกผู้หนึ่ง อนึ่งในการประกาศสงครามกับประเทศเยอรมนีและออสเตรีย ฮังการี ได้เป็นผู้อำนวยการในเรื่องทหารบก ช่วยเจ้าหน้าที่พระนครบาลรักษาความสงบเรียบร้อยในพระนคร ทั้งเป็นผู้รับผิดชอบในการควบคุมคนในชาติศัตรูตลอดตั้งแต่เวลาเริ่มต้นจนถึงเวลาเนรเทศออกนอกพระราชอาณาจักร ได้ทำการซึ่งมีความจุกจิกและหนักอกอย่างเอกอุ แต่การก็บรรลุผลเป็นผลดีด้วยความวิริยะอุตสาหะอย่างแก่กล้าอีกประการหนึ่ง ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นที่ปรึกษาสำหรับเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี ด้วยเหตุผลดังกล่าวจึงทำให้นายพลโทหม่อมเจ้าพันธุประวัติ เกษมสันต์ ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี ชั้นที่ 2 มหาโยธิน (ม.ร.) เมื่อวันที่ 2 ธันวาคม พุทธศักราช 2461[2]พระยศทางทหารเครื่องราชอิสริยาภรณ์