อัญเชิญมาจากถ้ำเจ้าราม

หลวงพ่อศิลา เดิมประดิษฐานอยู่ถ้ำเจ้าราม มีฝูงค้างคาวอาศัยอยู่มาก ชาวบ้านไปหามูลค้างคาว พบพระพุทธรูปทำด้วยศิลาปางนาคปรก เมื่อกลับถึงหมู่บ้าน ชาวบ้านไปบอก พระอภัยที่เป็นเจ้าอาวาสวัดทุ่งเสลี่ยม หารือกับผู้ใหญ่บ้านว่าจะอัญเชิญหลวงพ่อศิลามาไว้วัดทุ่งเสลี่ยม เนื่องจากพระอภัยสูงอายุ เดินทางไม่ไหว จึงได้ล้มเลิก ความรู้ถึงครูบาก๋วนเจ้าอาวาสวัดแม่ปะหลวง ตำบลแม่ปะ อำเภอเถิน จังหวัดลำปาง นำชาวบ้านไปอัญเชิญหลวงพ่อศิลา เมื่อเข้าไปในถ้ำเจ้ารามพบพระพุทธรูปปางนาคปรก มีค้างคาวบินวนเวียนมากมาย ครูบาก๋วนได้อัญเชิญพระพุทธรูปออกจากถ้ำเจ้าราม ในราวปี2472-2475 เดินทางกลับด้วยความลำบาก ผ่านหนองปลาซิว (บ้านห้วยทราย) หนองส้มป่อย (บ้านน้ำดิบ) จนถึงทุ่งเสลี่ยม ชาวทุ่งเสลี่ยมจัดขบวนแห่ต้อนรับ เมื่อถึงวัดทุ่งเสลี่ยมเกิดปาฏิหาริย์ขึ้น ท้องฟ้าที่แจ่มใส ก็ถูกบดบังด้วยเมฆฝน เกิดฝนตกหนักเป็นเวลานาน เมื่อฝนหยุดตกมีฝูงค้างคาวบินวนเหนือวัดทุ่งเสลี่ยม แล้วบินกลับถ้ำเจ้าราม ชาวบ้านเห็นความศักดิ์สิทธิ์ของพระพุทธรูป ไม่ยอมให้ครูบาก๋วนอัญเชิญกลับไปยังอำเภอเถิน เจ้าอาวาสวัดทุ่งเสลี่ยมจึงหารือกับเจ้าคณะอำเภอสวรรคโลก ซึ่งตกลงให้พระพุทธรูปศิลาประดิษฐานที่วัดทุ่งเสลี่ยม ชาวบ้านตั้งชื่อว่า "หลวงพ่อศิลา" ครูบาก๋วนจึงได้จำลองหลวงพ่อศิลา อัญเชิญไปไว้ที่วัดแม่ปะหลวง อำเภอเถิน จังหวัดลำปาง ด้วยใจศรัทธา

ถูกโจรกรรม

• 29 ตุลาคม พ.ศ. 2520 มีการโจรกรรมหลวงพ่อศิลา จากวัดทุ่งเสลี่ยม
• 19 ตุลาคม พ.ศ. 2537 ได้มีการจัดแสดงที่อังกฤษ กลุ่มอนุรักษ์ชาวไทยได้เขียนหนังสือร้องเรียนผ่านหนังสือพิมพ์มติชนว่า ได้พบพระพุทธรูปปางนาคปรก ในหนังสือประมวลศิลปวัตถุ เพื่อประมูลขายของสถาบันโซธบี (Sotheby's Institute) ในกรุงลอนดอน ทราบถึงชาวทุ่งเสลี่ยม จึงทำหนังสือร้องเรียน ถึงผู้ว่าราชการจังหวัดสุโขทัย และกรมศิลปากรเพื่อให้ทางราชการติดตามทวงถามพระพุทธรูป เดือนพฤศจิกายนปีเดียวกัน กรมศิลปากรจัดตั้งคณะกรรมการตรวจสอบเพื่อตรวจสอบ และตามทวงหลวงพ่อศิลา ต่อมาหน่วยสืบราชการลับอังกฤษได้แจ้งว่า ผู้ประมูลหลวงพ่อศิลาได้เคลื่อนย้ายไปสหรัฐฯแล้ว ทนายความของผู้ครอบครองแจ้งว่า ไม่ทราบว่าพระพุทธรูปมาจากโจรกรรม จะคืนแต่เรียกเงินสองแสนดอลลาร์สหรัฐ ในครั้งแรกรัฐบาลไทยได้ทวงคืนเมื่อคณะผู้แทนไทย นำโดยศาสตราจารย์อดุล วิเชียรเจริญ ซึ่งป็นหัวหน้าคณะเฉพาะกิจ เดินทางไปถึงทางหน่วยสืบราชการลับกลางแห่งสหรัฐอเมริกา (เอฟบีไอ) แจ้งว่า คดีนี้ไม่ใช่คดีอาญา อยู่นอกเหนืออำนาจของเอฟบีไอ รวมถึงการยืนฟ้องตามสนธิสัญญาระหว่างประเทศไม่สามารถทำได้
• 16 ธันวาคม พ.ศ. 2539 คณะกรรมการติดตามทวงพลวงพ่อศิลา นำโดย ร้อยตำรวจโทเชาวริน ลัทธศักดิ์ศิริ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ได้เดินทางไปตรวจสอบรอยตำหนิ และมอบค่าชดเชยเป็นเงินสองแสนหนึ่งพันดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งนายธนินท์ เจียรวนนท์ประธานกรรมการในเครือเจริญโภคภัณฑ์ และนายวัลลภ เจียรวนนท์ กรรมการบริหารฯ เป็นผู้พิจารณาสนับสนุนค่าชดเชยเป็นเงินอีก 5 ล้านบาท เพื่อนำพระพุทธรูปล้ำค่ากลับคืนสู่ประเทศไทย

กลับคืนสู่ประเทศไทย

• 19 ธันวาคม พ.ศ. 2539 ขบวนอัญเชิญหลวงพ่อศิลากลับมาถึงประเทศไทย ณ สนามบินดอนเมือง มีชาวทุ่งเสลี่ยม จังหวัดสุโขทัย ได้เหมารถมาร่วมสิบคันรถ พบภาพมหัศจรรย์ มีฝูงค้างคาวมาบินวนเวียนในสนามบินดอนเมือง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คณะการอัญเชิญหลวงพ่อศิลา นำโดย ร้อยตำรวจโท เชาวริน ลัทธศักดิ์ศิริ และนายธนินท์ เจียรวนนท์ ประธานในเครือเจริญโภคภัณฑ์ นายวัลลภ เจียรวนนท์ กรรมการบริหารฯ เข้าเฝ้าน้อมเกล้าฯถวายหลวงพ่อศิลา เนื่องในปีกาญจนาภิเษก ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต
• 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2540 และพระราชทานคืน พร้อมอัญเชิญกลับไปประดิษฐาน ณ วัดทุ่งเสลี่ยม
• 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2540 ชาวทุ่งเสลี่ยมจัดงานสมโภชเฉลิมฉลองหลวงพ่อศิลาเป็นประจำทุกปีวันที่ 24 กุมภาพันธ์