หลักนิติธรรม (Rule of Law) หากพิจารณาในฐานะแนวคิดของ
ชาวตะวันตกนั้นก็จะพบว่ามีรากเหง้ามาแต่ครั้งสมัยกรีกโบราณจากข้อถกเถียงสำคัญที่ว่า
การปกครองที่ดีนั้นควรจะเป็นการปกครองด้วยสิ่งใด ระหว่าง
กฎหมายที่ดีที่สุด กับ
สัตบุรุษ (คนดี) โดย
อริสโตเติล (Aristotle) ได้สรุปว่า
กฎหมายเท่านั้นที่ควรจะเป็นผู้ปกครองสูงสุดในระบอบการเมือง (Aristotle, 1995: 127)
[1] และจากข้อสรุปของ
อริสโตเติลตรงนี้นี่เอง ที่ได้พัฒนาไปสู่แนวคิดพื้นฐานสำคัญของ
รัฐสมัยใหม่ในอีกหลายพันปีถัดมาว่า
การปกครองที่ดีนั้นควรจะต้องให้กฎหมายอยู่สูงสุด (supremacy of law) และทุกๆ คนต้องมีสถานะที่
เสมอภาค และเท่าเทียมกันภายใต้
กฎหมาย กล่าวคือ แม้ตามหลักการของ
การแบ่งแยกอำนาจ ผู้ปกครองจะมีอำนาจอัน
ชอบธรรมในการออกและบังคับใช้กฎหมาย แต่ตัวผู้ปกครอง หรือ รัฐเองก็จะต้องอยู่ภายใต้
กฎหมายที่พวกเขาออก และบังคับใช้ด้วยเฉกเช่นเดียวกันกับ
พลเมืองคนอื่นๆ ใน
รัฐ เพื่อที่จะทำให้การเมืองนั้นวางอยู่บนรากฐานของกฎหมาย และ
รัฐบาลนั้นเป็นรัฐบาลที่จำกัด (limited government) โดยตัวกฎหมายเป็นสำคัญ