พลเอก อะเลคเซย์ นีโคลายวิช กูโรแพทกิน (รัสเซีย: Алексе́й Никола́евич Куропа́ткин) เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการสงครามของจักรวรรดิรัสเซีย ระหว่าง ค.ศ. 1898-1904 เขาเป็นบุคคลที่รับผิดชอบต่อความพ่ายแพ้ของรัสเซียในสงครามรัสเซีย-ญี่ปุ่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุทธการมุกเดนและยุทธการเหลียวหยางก่อนจะเกิดสงครามกับญี่ปุ่น ภายหลังกูโรแพทกินได้ไปเยือนและพูดคุยกับทางญี่ปุ่นในปี 1903 เขามีความเห็นว่ารัสเซียไม่ควรใช้กำลังทางทหารต่อญี่ปุ่นในการแก้ปัญหาข้อขัดแย้ง และเขาต่อต้านนโยบายต่างประเทศของนายเบโซรบราซอฟ ที่ปรึกษาด้านการเมือง อย่างไรก็ตาม ในที่สุดสงครามก็อุบัติขึ้นโดยที่ญี่ปุ่นเป็นฝ่ายเริ่ม นโยบายด้านสงครามของเขา คือให้ยื้อเวลาและหลีกเลี่ยงความสูญเสียให้ได้มากที่สุดจนกว่าทางรถไฟสายทรานส์-ไซบีเรียจะก่อสร้างแล้วเสร็จ ซึ่งหากแล้วเสร็จจะช่วยส่งกำลังและยุทธปัจจัยแก่กองทัพตะวันออกได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว อย่างไรก็ตาม ความพ่ายแพ้ในศึกต่างๆที่เกิดขึ้นก็ทำให้เขาเริ่มไขว้เขวและมีความไม่มั่นใจในการสั่งการเกิดขึ้น ซึ่งนักวิเคราะห์ชี้ว่า จุดนี้เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้รัสเซียพ่ายแพ้อย่างสิ้นท่าภายหลังรัสเซียพ่ายแพ้ที่ใหญ่หลวงในยุทธการมุกเดน กูโรแพทกินก็ถูกปลดและส่งต่อตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการสงครามให้แก่ พลเอก นีโคไล ลีเนวิช อดีตผู้บัญชาการกองพลที่ 1 ประจำแมนจูเรียภายหลังสงครามรัสเซีย-ญี่ปุ่น สิ่นสุดลง ในปี 1906 เขาก็ได้เข้าเป็นหนึ่งในคณะอภิรัฐมนตรี แต่ดำรงตำแหน่งได้เพียงราวหนึ่งปีเขาก็ลาออก