อะเล็กซานเดรียเอสคาเท (อังกฤษ: Alexandria Eschate, Alexandria Eskhata; กรีก: Ἀλεξάνδρεια Ἐσχάτη; ละติน: Alexandria Ultima; แปลว่า "อะเล็กซานเดรียที่อยู่ไกลที่สุด[1]) เป็นเมืองโบราณ สถาปนาโดยอเล็กซานเดอร์มหาราช ในปีที่ 329 ก่อนคริสตกาล[2] เพื่อใช้เป็นฐานทัพทางเหนือสุดของเอเชียกลาง อะเล็กซานเดรียเอสคาเทตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของหุบเขาเฟอร์กานา ริมฝั่งแม่น้ำจาซาร์เทส (ซีร์ดาร์ยา) ในเขตประเทศทาจิกิสถานปัจจุบัน พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชทรงบัญชาให้ก่อกำแพงป้องกันสูง 6 กิโลเมตร โดยใช้เวลายี่สิบวัน และทรงให้เหล่าทหารผ่านศึกที่บาดเจ็บอยู่ที่นี่[3]