เรื่องราวของอัครทูตสวรรค์ราฟาเอลปรากฏครั้งแรกในหนังสือโทบิตซึ่งเป็นคัมภีร์อธิกธรรม ว่า โทบิตเป็นชาวอิสราเอลที่ถูกจับมาเป็นเชลยที่นครนีนะเวห์ โทบิตเป็นผู้ชอบธรรมเฉพาะพระพักตร์พระเจ้า แต่แม้จะทำดีช่วยเหลือเพื่อนร่วมชาติ ช่วยฝังศพคนตาย แต่โทบิตกลับหมดสิ้นทรัพย์สินเงินทองแถมยังตาบอด พระเจ้ามอบหมายให้ทูตสวรรค์ราฟาเอลเป็นผู้ช่วยเหลือโทบียาห์บุตรชายโทบิตระหว่างเดินทางไปเอาเงินที่ฝากไว้กับเพื่อนต่างเมืองเมื่อ 20 ปีก่อน ตลอดการเดินทางท่านคุ้มครองโทบียาห์ให้พ้นจากอันตรายต่าง ๆ และหาภรรยาที่ดีให้ จนกลับมาหาโทบิตและมารดาได้สำเร็จ ท่านได้บอกวิธีรักษาดวงตาแก่โทบียาห์จนทำให้โทบิตหายจากการตาบอด คริสต์ศาสนิกชนบางนิกายจึงนับถือว่าราฟาเอลเป็นนักบุญองค์อุปถัมภ์ผู้เดินทางและแพทย์[2]