อาชญากรรมกับการลงทัณฑ์ นวนิยายโดยฟีโอดอร์ ดอสโตเยฟสกี เขียนขึ้นในปี ค.ศ.1866 ตีพิมพ์เป็นตอนๆครั้งแรกในนิตยสารเดอะ รัสเซียน แมสเซนเจอร์ เป็นระยะเวลา 12 เดือน จัดเป็นวรรณกรรมคลาสสิกชิ้นหนึ่งของโลก และเป็น 1 ใน 100 สุดยอดวรรณกรรมจากการโหวตของนักเขียนทั่วโลก มีการแปลและตีพิมพ์ในหลายประเทศ ตลอดจนมีการนำมาทำเป็นภาพยนตร์ และเขียนเป็นหนังสือการ์ตูนโดยอาซาโกะ ชิโอมิ นักวาดการ์ตูนชาวญี่ปุ่นฟีโอดอร์ ดอสโตเยฟสกี เขียนเรื่องอาชญากรรมและการลงทัณฑ์ หลังจากที่เขาพ้นโทษจากการถูกส่งไปใช้แรงงานอย่างหนักที่ไซบีเรีย ในข้อหาเกี่ยวข้องกับกลุ่มเปตราเชฟต์สกี ที่พยายามโค่นล้มราชบัลลังก์พระเจ้าซาร์นีโคลัสที่ 1 แห่งรัสเซีย และต่อมางานเขียนชิ้นนี้ได้กลายเป็นหนึ่งในนวนิยายที่ดีที่สุดของเขานอกเหนือจากพี่น้องคารามาซอฟเนื้อเรื่องกล่าวถึงความกดดันและสภาพที่ถูกบีบคั้นทางจิตใจของโรดิโอน โรมาโนวิช ราสโคลนิคอฟ นักศึกษาหนุ่มผู้ยากจนที่เช่าห้องอยู่ในกรุงเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก เขาก่อเหตุฆาตกรรมถึง 2 ศพ โดยฆาตกรรมครั้งแรกเป็นการฆ่าโดยไตร่ตรองและวางแผนไว้ล่วงหน้า โดยเขาฆาตกรรมหญิงสูงวัยที่เป็นเจ้าของโรงรับจำนำที่เขานำทรัพย์สินไปจำนำไว้ ด้วยการใช้ขวานสับ ส่วนฆาตกรรมครั้งหลัง เป็นการฆ่าปิดปากผู้ที่ผ่านมาเห็นเหตุการณ์เข้าโดยบังเอิญโดยที่เขาไม่ได้คาดคิดมาก่อน