อาญารัก เป็นบทประพันธ์ของ จำลักษณ์ (สำเนาว์ หิริโอตัปปะ) เจ้าของบทประพันธ์เรื่อง "ไทรโศก" สร้างเป็นภาพยนตร์และละครโทรทัศน์แล้วอีก 3 ครั้ง ครั้งแรก ในรูปแบบภาพยนตร์ นำแสดงโดย มิตร ชัยบัญชา รับบทเป็น ขุนภักดี ร่วมด้วย พงษ์ลดา พิมลพรรณ อมรา อัศวนนท์ พิศมัย วิไลศักดิ์ รับบทเป็น คุณเรียม-คุณสน-เนียน ตามลำดับ ออกฉายเมื่อปี 2510 ต่อมามาสร้างเป็นละครออกอากาศทางช่อง 3 ถึง 2 ครั้ง ครั้งแรกในปี 2526 ผู้แสดงเป็น นาท ภูวนัย สุคนธ์ทิพย์ เสนะวงศ์ อุทุมพร ศิลาพันธ์ ดวงใจ หทัยกาญจน์ และครั้งที่ 2 ในปี 2543 ผู้แสดงเป็น ฉัตรชัย เปล่งพานิช จินตหรา สุขพัฒน์ จริยา แอนโฟเน่ กมลชนก โกมลฐิติ และครั้งที่ 3 ออกอากาศทางช่อง 7 ในปี 2556 ผู้แสดงคือ อานัส ฬาพานิช นุสบา วานิชอังกูร มรกต กิตติสาระ จีรนันท์ มะโนแจ่ม[1] มีเพลงนำชื่อเดียวกับเรื่อง แต่ต่างเนื้อร้องและผู้แต่งคนละคนกัน (มีเพียงภาพยนตร์และละครครั้งแรกที่ใช้เพลงเดียวกัน)เฉพาะละครโทรทัศน์ครั้งที่ 2 ถือว่าประสบความสำเร็จและได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในช่วงนั้น ทำให้กมลชนก โกมลฐิติ ได้รับรางวัลเมขลา ประเภทผู้แสดงนำหญิงดีเด่น พร้อมกับจริยา แอนโฟเน่ ที่ได้รางวัลเมขลาเช่นกัน ประเภทผู้แสดงประกอบหญิงดีเด่น ในปีเดียวกัน