อานี (อาร์มีเนีย: Անի; กรีก: Ἄνιον, Ánion;[3] ละติน: Abnicum;[4][5] ตุรกี: Ani)[6] เป็นซากนครของชาวอาร์มีเนีย[7] ปัจจุบันตั้งอยูในจังหวัดคาร์ส ประเทศตุรกี ติดกันกับพรมแดนประเทศอาร์มีเนียในระหว่างปี 961 จนถึง 1045 อานีเคยเป็นราชธานีของราขอาณาจักรบากราทิดอาร์มีเนียซึ่งกินพื้นที่ส่วนใหญ่ของอาร์มีเนียและตุรกีตะวันออกในปัจจุบัน นครอานีซึ่งมีความโดดเด่นนี้ได้รับการเรียกขานว่าเป็น "นครแห่ง 1001 โบสถ์ และ 40 ประตู" ข้อมูลจากการขุดค้นทางโบราณคดีค้นพบโบสถ์แล้วจำนวน 50 แห่ง, โบสถ์ในถ้ำจำนวน 33 แห่ง และโบสถ์น้อยจำนวน 20 แห่ง[5][8][9] หนึ่งในซากโบสถ์ที่สำคัญคือซากของอาสนวิหารอานี ซึ่งเป็นตัวอย่างชิ้นหนึ่งของสถาปัตยกรรมกอทิกในยุคแรก ๆ[10][11][12] ในช่วงที่เจริญรุ่งเรืองสูงสุด อานีเคยเป็นหนึ่งในเมืองที่มีประชากรมากที่สุดในโลก[13] ด้วยประชากร 100,000 คน ควบคู่กับดวิน[14]อานีถูกรุกรานและทำลายโดยเผ่ามองโกลในปี 1236 และเสียหายอย่างหนักจากแผ่นดินไหวในปี 1319 ถึงจุดที่ไม่สามารถกู้คืนได้ ก่อนจะค่อย ๆ ถูกทิ้งร้างและเลือนหายไปภายในศตวรรษที่ 17[15][16] อานีถือกันทั่วไปว่าเป็นสัญลักษณ์หนึ่งของวัฒนธรรมและความยิ่งใหญ่ของอาร์มีเนีย[17] Razmik Panossian เคยระบุว่าอานีเป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ที่ชัดเจนและจับต้องได้ที่สุดของความยิ่งใหญ่ในอดีตของอาร์มีเนีย จึงควรถือว่าเป็นตัวแทนหนึ่งของความภาคภูมิใจในความเป็นชาวอาร์มีเนีย[16] ในปี 2016 แหล่งโบราณคดีอานีได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกโดยยูเนสโก[18]