ประวัติศาสตร์ ของ อำเภอศรีนคร

ศรีนครมีอายุทางโบราณคดีสมัยยุคประวัติศาสตร์ตอนปลาย ปรากฏหลักฐานชัดเจนว่ามีการตั้งชุมชนอยู่บริเวณเขาเขน เขากา ชุมชนบ้านบึงเหนือ เมื่อประมาณ 2,000-2,500 ปีล่วงมาแล้ว พื้นที่ดังกล่าวได้มีการส่งผ่านอารยธรรมของอินเดียซึ่งรุ่งเรืองมากในสมัยนั้น

จากหลักฐานทางโบราณคดีดังกล่าว ย่อมเป็นสิ่งแสดงว่าพื้นที่ที่เป็นอำเภอศรีนครได้ดำรงอยู่อย่างสงบ ร่วมกาลสมัยท่ามกลางนครหรือเมืองที่เลื่องชื่ออันเป็นที่รู้จักทั่วไป เช่น กลุ่มเมืองโบราณ เมืองศรีสัชนาลัย เมืองบางขลัง เมืองพิชัย เป็นต้น "ศรีนคร" แห่งนี้นั้นย่อมได้พ้นผ่านความรุ่งเรือง พานพบความล่มสลาย และแปรเปลี่ยนเวียนผันไปตามกาลสมัย จากนาม "นครเดิฐ" สู่นาม "คลองมะพลับ" และมาเป็นนาม "ศรีนคร" ในที่สุด

เดิมศรีนครเป็นเพียงหมู่บ้านแห่งหนึ่งของตำบลนครเดิฐซึ่งขึ้นตรงกับอำเภอสรรคโลก และต่อมาในปี พ.ศ. 2501 ได้แบ่งพื้นที่ตำบลนครเดิฐตั้งเป็น ตำบลศรีนคร การขอตั้งอำเภอศรีนครเริ่มเมื่อวันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2519 โดยนายธวัช ชุนนะวรรณ์ซึ่งขณะนั้นดำรงตำแหน่งกำนันตำบลศรีนคร ได้ขอที่ดินนิคมสวรรคโลก 25 ไร่ จัดสร้างบริเวณที่ว่าการอำเภอศรีนครจำนวน 10 ไร่ สถานีตำรวจภูธรอำเภอศรีนครจำนวน 10 ไร่ และสถานที่ราชการอื่น ๆ อีกจำนวน 5 ไร่ อำเภอศรีนครได้แยกตัวออกจากอำเภอสวรรคโลก แต่แรกมีเพียง 2 ตำบล คือ ตำบลศรีนครและตำบลนครเดิฐ โดยมีลำดับการก่อตั้งดังนี้

  • วันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2519 ได้รับการยกฐานะเป็น กิ่งอำเภอศรีนคร
  • วันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2524 ได้รับการยกฐานะเป็น อำเภอศรีนคร

จากคำบอกเล่าของนายธวัช ชุนนะวรรณ์ (อดีตนายกเทศมนตรีตำบลศรีนคร) ถึงที่มาของคำว่า "ศรีนคร" ว่าได้นำมาจากพยางค์แรกของคำว่า "นครเดิฐ" และเติมคำว่า "ศรี" เข้าไปข้างหน้าได้ชื่อใหม่ที่เป็นมงคล[1]