ประเพณีที่น่าสนใจ ของ อำเภอสันติสุข

  • งานฉลองวัด เป็นประเพณีถวายทานเสนาสนะไว้ในพระพุทธศาสนา เช่น อุโบสถ วิหาร กุฏิ เป็นต้น ทางภาคเหนือส่วนใหญ่เรียกประเพณีนี้ว่า "ปอยหลวง" แต่ทางจังหวัดน่านมักเรียกว่า "ฉลองวัด" ไม่ปรากฏหลักฐานว่าแรกเริ่มตั้งแต่สมัยใด ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2548 ได้มีการเรียกประเพณีนี้ว่า "มหกรรมแห่ครัวตานล้านนา" เนื่องจากมีองค์กรของรัฐเข้ามาสนับสนุน เช่น องค์การบริหารส่วนจังหวัด องค์การบริหารส่วนตำบล เป็นต้น

งานฉลองวัดจัดขึ้นเพื่อเฉลิมฉลองเสนาสนะที่จัดสร้างขึ้น คณะศรัทธาแต่ละหัววัดภายในอำเภอจึงจัดขบวนแห่เพื่อร่วมแสดงความยินดี มีการแข่งขันขบวนแห่ แข่งขันบั้งไฟดอก ภายริ้วในขบวนจะมีส่วนประกอบสำคัญ คือ ธงชาติไทย ธงเสมาธรรมจักร เครื่องสักการะในพระพุทธศาสนา พระบรมฉายาลักษณ์ ป้ายหน้าบ้านตกแต่งอย่างสวยงามด้วยวัสดุที่มาจากธรรมชาติ รวมถึงเครื่องแต่งกายของผู้ถือป้าย ช่างฟ้อนในขบวนแต่ละขบวนที่สวมใส่ด้วยผ้าพื้นเมืองของเมืองน่านมีความสายงามตามแบบฉบับของคนเหนือ อีกทั้งท่วงท่าลีลาการร่ายรำของช่างฟ้อนก็สวยงามน่าชวนมอง แต่ส่วนสำคัญของงานมหกรรมแห่ครัวตานล้านนาครั้งนี้คือ องค์ไทยทาน เป็นของที่จะนำไปถวายวัดนั้น ๆ มักนิยมทำเป็นรูปแบบของผาสาทม่านหรือปราสาทม่าน เป็นปราสาทแบบหนึ่งทางภาคเหนือ