อำเภอเมืองภูเก็ตเดิมใช้ชื่อว่า เมืองภูเก็จ เป็นเมือง ๑ ใน ๘ หัวเมืองภาคใต้ฝั่งทะเลตะวันตก ปรากฏชื่อเมืองภูเก็จในปลายกรุงศรีอยุธยา และเมื่อพบจดหมายเหตุเมืองถลางที่เก็บรักษาอยู่ที่ประเทศอังกฤษ จึงปรากฏชื่อเจ้าเมืองภูเก็จ เรียกว่า เมืองภูเก็จ คือบุตรชายของท่านผู้หญิงจัน(ท้าวเทพกระษัตรี) ชื่อพญาเทียน (ต้นนามสกุลประทีป ณ ถลาง) มีบริเวณเมืองอยู่ที่บ้านเกาะแก้ว บ้านบางคู บ้านสะปำ

เมื่อเมืองถลางถูกศัตรูเข้าโจมตีแตกในปี พ.ศ. ๒๓๕๒ บุตรชายพญาถลางเจ๊ะมะเจิมคือ พญาวิชิตสงคราม(แก้ว) เป็นเจ้าเมืองภูเก็จอยู่ที่บ้านเก็ตโฮ่ (ตำบลกะทู้ อำเภอกะทู้) พระยาวิชิตสงคราม(ทัด) ย้ายเมืองภูเก็จมาที่บ้านทุ่งคาปากคลองบางใหญ่ เมืองภูเก็จเจริญพัฒนาอย่างรวดเร็วเพราะโลกต้องการแร่ดีบุก เมืองภูเก็จต้องการกุลีในเหมืองแร่ กุลีส่วนใหญ่มาจากมณฑลฮกเกี้ยน(ฟูเจี้ยน) ที่ผ่านมาจากสิงคโปร์ มะละกา ปีนัง และมาจากมณฑลฮกเกี้ยนโดยตรงในสมัยพระยารัษฎานุประดิษฐ์มหิศรภักดี(คอซิมบี้ ณ ระนอง)เป็นสมุหเทศาภิบาลมณฑลภูเก็จ ชื่อภูเก็จเริ่มหายไปมีภูเก็ตเข้ามาแทนกลายชื่อเป็นเมืองภูเก็ตในเวลาต่อมา

แต่เดิมอำเภอเมืองภูเก็ตนั้นมีชื่อว่า อำเภอทุ่งคา แต่ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็น อำเภอเมืองภูเก็ต เมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2481[1]