จังหวัดราชบุรีมีชื่ออันเป็นมงคลยิ่ง หมายถึง "เมืองพระราชา" ราชบุรีเป็นเมืองเก่าแก่เมืองหนึ่งของประเทศไทย จากการศึกษาและขุดค้นของนักประวัติศาสตร์  นักโบราณคดี  พบว่าดินแดนแถบลุ่มแม่น้ำแม่กลองแห่งนี้ เป็นถิ่นฐานที่อยู่อาศัยของคนหลายยุคหลายสมัย และมีความรุ่งเรืองมาตั้งแต่อดีต จากหลักฐานทางโบราณสถานและโบราณวัตถุมาก ทำให้เชื่อได้ว่ามีผู้คนตั้งถิ่นฐานอยู่ในบริเวณนี้ตั้งแต่ยุคหินกลาง ตลอดจนได้ค้นพบเมืองโบราณสมัยทราวดีที่ตำบลคูบัว อำเภอเมืองราชบุรี  

• วันที่ - 2438 ยกฐานะตำบลจอมบึง อำเภอเมืองราชบุรี ขึ้นเป็น กิ่งอำเภอจอมบึง ขึ้นกับอำเภอเมืองราชบุรี
• วันที่ 12 กันยายน 2458 ประกาศใช้พระราชบัญญัติสุขาภิบาลเมืองราชบุรี ในท้องที่บางส่วนของตำบลหน้าเมือง[1]
• วันที่ 5 ตุลาคม 2473 ขยายเขตสุขาภิบาลเมืองราชบุรี ตามความจำเป็นแห่งการบริหารงานของสุขาภิบาล[2]
• วันที่ 10 ธันวาคม 2478 จัดตั้งเทศบาลเมืองราชบุรี โดยยกฐานะจากสุขาภิบาลเมืองราชบุรี[3]
• วันที่ 27 มีนาคม 2481 เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในอำเภอเมืองราชบุรี (1,2,3,4,5,6,7,8,9)[4]
  • (1) ยุบตำบลบางป่าใน และตำบลคลองแค รวมเข้ากับตำบลพงสวาย และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลพงสวาย
  • (2) ยุบตำบลท่าเรือ ตำบลคลองลาด และตำบลบางป่านอก จัดตั้งเป็นตำบลใหม่ และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลบางป่า
  • (3) ยุบตำบลบ้านซ่อง และตำบลท่าราบ รวมเข้ากับตำบลสามเรือน และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลสามเรือน
  • (4) ยุบตำบลคลองตาจ่า รวมเข้ากับตำบลคุ้งน้ำวน และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลคุ้งน้ำวน
  • (5) ยุบตำบลบางหวาย รวมเข้ากับตำบลคุ้งกระถิน และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลคุ้งกระถิน
  • (6) ยุบตำบลอู่เรือ รวมเข้ากับตำบลบ้านไร่ และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลบ้านไร่
  • (7) ยุบตำบลคูบัวใต้ และตำบลคูบัวเหนือ จัดตั้งเป็นตำบลใหม่ และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลคูบัว
  • (8) ยุบตำบลดอนงิ้ว และตำบลดอนตะโก รวมเข้ากับตำบลอ่างทอง และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลอ่างทอง
  • (9) ยุบตำบลท่าเสา ตำบลหลุมดิน และตำบลหนองกลางนา รวมเข้ากับตำบลเกาะพลับพลา และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลเกาะพลับพลา
• วันที่ 12 พฤศจิกายน 2483 ตั้งตำบลหลุมดิน แยกออกจากตำบลเกาะพลับพลา และตั้งตำบลท่าราบ แยกออกจากตำบลสามเรือน กับโอนพื้นที่หมู่ 4,5,6 (ในขณะนั้น) ของตำบลหินกอง ไปขึ้นกับตำบลเจดีย์หัก[5]
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลบ้านไร่ แยกออกจากตำบลคุ้งกระถิน[6]
• วันที่ 21 มิถุนายน 2492 ตั้งตำบลดอนตะโก แยกออกจากตำบลอ่างทอง ตั้งตำบลหนองกลางนา แยกออกจากตำบลหลุมดิน[7]
• วันที่ 20 กันยายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลจอมบึง ในท้องที่บางส่วนของตำบลจอมบึง[8]
• วันที่ 1 มีนาคม 2501 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลอ่างทอง ในท้องที่ตำบลอ่างทอง[9]
• วันที่ 22 กรกฎาคม 2501 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอจอมบึง อำเภอเมืองราชบุรี เป็น อำเภอจอมบึง[10]
• วันที่ 29 ธันวาคม 2504 เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองราชบุรี ตามความจำเป็นแห่งการบริหารงานของเทศบาล[11]
• วันที่ 13 กันยายน 2509 จัดตั้งสุขาภิบาลเขางู ในท้องที่บางส่วนของตำบลเกาะพลับพลา และตำบลเจดีย์หัก[12]
• วันที่ 26 สิงหาคม 2512 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลอ่างทอง และจัดตั้งสุขาภิบาลห้วยชินสีห์ ในท้องที่ตำบลอ่างทอง[13]
• วันที่ 14 ตุลาคม 2512 จัดตั้งสุขาภิบาลหลักเมือง ในท้องที่หมู่ที่ 1,2,3 ตำบลโคกหม้อ และหมู่ที่ 1,2,3 ตำบลพงสวาย[14]
• วันที่ 9 เมษายน 2517 ตั้งตำบลพิกุลทอง แยกออกจากตำบลสามเรือน[15]
• วันที่ 5 กรกฎาคม 2520 ตั้งตำบลน้ำพุ แยกออกจากตำบลห้วยไผ่ และตำบลหินกอง[16]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2525 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลหลักเมือง เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น[17] โดยขยายให้ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกหม้อ และตำบลพงสวายทั้งหมด
• วันที่ 11 มีนาคม 2530 เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองราชบุรี ตามความจำเป็นแห่งการบริหารงานของเทศบาล[18] โดยขยายให้ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหน้าเมืองทั้งหมด
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลเขางู สุขาภิบาลห้วยชินสีห์ และสุขาภิบาลหลักเมือง เป็นเทศบาลตำบลเขางู เทศบาลตำบลห้วยชินสีห์ และเทศบาลตำบลหลักเมือง ตามลำดับ