มีนิยายเล่ากันว่า ตำบลอันเป็นที่ตั้งของที่ว่าการอำเภอโคกสำโรงนี้ เดิมเป็นเมืองเรียกว่า "เมืองละครสามโรง"[ต้องการอ้างอิง] โดยเหตุว่า เมื่อเศรษฐีสร้างเมืองนี้ขึ้นได้มีละครเล่นประจำอยู่ 3 โรง มีเนินดินและคูโดยรอบ มีวัดเก่า ๆ สลักหักพังเหลือแต่ซากกำแพงอยู่หลายแห่ง และต่อมาการเรียกชื่อกลายเป็น "โคกสำโรง" ตามข้อสันนิษฐานที่เล่าสืบกันมาว่า เมืองละครสามโรงนี้ร้างแล้วตามเนินดินเหล่านั้นจะมีต้นสำโรงขึ้นอยู่มาก จึงเรียกกันว่าโคกสำโรง[ต้องการอ้างอิง] เป็นนิยายที่เล่ากันมาเพียงนี้ พิจารณาแล้วคงได้ความว่าบริเวณอำเภอโคกสำโรงต้องเมืองเก่าแก่แน่ เพราะมีวัดวาอารามสลักหักพังอยู่ตามตำบลต่าง ๆ หลายแห่ง ฉะนั้นในสมัยขอมเป็นใหญ่ในลพบุรี อาจมีเรื่องราวอยู่บ้างไม่มากก็น้อย แต่ยังสอบค้นไม่พบหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของอำเภอโคกสำโรง

ที่ว่าการอำเภอโคกสำโรงเดิมตั้งอยู่ทางด้านตะวันตกของภูเขาพุคา ตำบลห้วยโป่ง เรียกชื่อว่า กิ่งอำเภอพุคา สังกัดมณฑลอยุธยา สมัยนั้นขุนสุรณรงค์เป็นนายอำเภอ พ.ศ. 2342 ต่อมาสมัยหลวงอนุมานสารกรรม (กลิ่น) เป็นนายอำเภอ พ.ศ. 2342 ได้พิจารณาเห็นว่า สถานที่ตั้งที่ว่าการอำเภอเดิมมีพลเมืองน้อย การคมนาคมลำบากมาก จึงได้ย้ายมาตั้งที่ว่าการอำเภอใหม่ อยู่ทางที่ว่าการอำเภอปัจจุบันทางด้านเหนือประมาณ 4 เส้น แต่ด้วยเหตุใดไม่ปรากฏได้ใช้ชื่ออำเภอว่า กิ่งอำเภอสระโบถ[1] และยกฐานะเป็นอำเภอในเวลาต่อมา แต่สถานที่ตั้งอยู่บ้านโคกสำโรง ซึ่งปรากฏว่าเป็นศูนย์กลางของพลเมืองที่จะมาติดต่อได้สะดวก ขณะนั้นที่บ้านโคกสำโรงมีราษฎรคนหนึ่งชื่อนายติ่ง เป็นคนมีเงินและมีคนนับถือมาก ได้ขอแรงราษฏรช่วยกันสร้างที่ว่าการอำเภอโคกสำโรงเป็นอาคารไม้หลังคาแฝก อำเภอใหม่นี้ย้ายมาสร้างระหว่าง พ.ศ. 2352 และต่อมาประมาณ พ.ศ. 2467 สมัยขุนศรีนฤนาท (เต่า สมชนะ) เป็นนายอำเภอ ได้ย้ายตัวที่ว่าการอำเภอมาปลูกใหม่ ณ บริเวณปัจจุบัน โดยได้ขอแรงราษฏรหาไม้มาปลูกสร้างและมุงหลังคากระเบื้องอยู่มาจนปัจจุบันนี้

• วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอสระโบถ จังหวัดลพบุรี มณฑลกรุงเก่า เป็น อำเภอโคกสำโรง[2]
• วันที่ 14 มิถุนายน 2468 ตั้งตำบลถลุงเหล็ก แยกออกจากตำบลหลุมข้าว ตั้งตำบลชอนสารเดช แยกออกจากตำบลโคกสำโรง และตั้งตำบลห้วยโป่ง แยกออกจากตำบลโคกสำโรง[3]
• วันที่ 1 เมษายน 2480 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดลพบุรี และจังหวัดนครสวรรค์ โดยโอนพื้นที่หมู่ที่ 5 ตำบลมหาโพธิ อำเภอโคกสำโรง จังหวัดลพบุรี ไปขึ้นกับตำบลตะคร้อ อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์[4]
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลหลุมข้าว แยกออกจากตำบลถลุงเหล็ก[5]
• วันที่ 17 กันยายน 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลโคกสำโรง ในท้องที่บางส่วนของตำบลโคกสำโรง[6]
• วันที่ 28 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลชอนสารเดช ในท้องที่บางส่วนของตำบลชอนสารเดช[7]
• วันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2500 ยกฐานะสุขาภิบาลโคกสำโรง ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลโคกสำโรง[8]
• วันที่ 24 ตุลาคม 2504 ตั้งตำบลคลองเกตุ แยกออกจากตำบลโคกสำโรง และตำบลเพนียด ตั้งตำบลเกาะแก้ว แยกออกจากตำบลโคกสำโรง และตำบลเพนียด ตั้งตำบลสะแกราบ แยกออกจากตำบลเพนียด และตำบลสระโบสถ์[9]
• วันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2505 โอนพื้นที่ตำบลดีลัง อำเภอโคกสำโรง ไปขึ้นกับ อำเภอเมืองลพบุรี[10] และจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอพัฒนานิคม[11]
• วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2511 ตั้งตำบลบ่อทอง แยกออกจากตำบลชอนสารเดช[12]
• วันที่ 17 สิงหาคม 2514 ตั้งตำบลยางราก แยกออกจากตำบลมหาโพธิ ตั้งตำบลโคกเจริญ แยกออกจากตำบลมหาโพธิ ตั้งตำบลชอนสมบูรณ์ แยกออกจากตำบลชอนสารเดช และตำบลมหาโพธิ[13]
• วันที่ 22 สิงหาคม 2515 ตั้งตำบลดงมะรุม แยกออกจากตำบลเพนียด และตำบลสระโบสถ์[14]
• วันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2516 จัดตั้งสุขาภิบาลสระโบสถ์ ในท้องที่บางส่วนของตำบลสระโบสถ์[15]
• วันที่ 21 สิงหาคม 2516 ตั้งตำบลหนองม่วง แยกออกจากตำบลชอนสารเดช[16]
• วันที่ 7 ตุลาคม 2518 ตั้งตำบลยางโทน แยกออกจากตำบลชอนสารเดช ตั้งตำบลวังเพลิง แยกออกจากตำบลเพนียด[17]
• วันที่ 14 ตุลาคม 2518 ตั้งตำบลทุ่งท่าช้าง แยกออกจากตำบลสระโบสถ์[18]
• วันที่ 18 กรกฎาคม 2521 ตั้งตำบลวังขอนขว้าง แยกออกจากตำบลถลุงเหล็ก[19]
• วันที่ 19 กันยายน 2521 ตั้งตำบลดงดินแดง แยกออกจากตำบลบ่อทอง[20]
• วันที่ 1 มกราคม 2523 เปลี่ยนแปลงชื่อสุขาภิบาลชอนสารเดช อำเภอโคกสำโรง เป็น สุขาภิบาลหนองม่วง[21]
• วันที่ 12 สิงหาคม 2523 โอนพื้นที่หมู่ 7 บ้านดงหนาม (ในขณะนั้น) ของตำบลเพนียด ไปตั้งเป็นหมู่ 8 ของตำบลดงมะรุม[22]
• วันที่ 9 มิถุนายน 2524 แยกพื้นที่ตำบลสระโบสถ์ ตำบลมหาโพธิ และตำบลทุ่งท่าช้าง อำเภอโคกสำโรง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอสระโบสถ์ ขึ้นกับอำเภอโคกสำโรง[23]
• วันที่ 21 กรกฎาคม 2524 ตั้งตำบลวังจั่น แยกออกจากตำบลถลุงเหล็ก[24]
• วันที่ 28 กรกฎาคม 2524 โอนพื้นที่หมู่ 6 บ้านดอนไชโย (ในขณะนั้น) ของตำบลเพนียด ไปตั้งเป็นหมู่ 6 ของตำบลวังเพลิง และโอนพื้นที่หมู่ 6 บ้านหนองปล้อง (ในขณะนั้น) ของตำบลวังเพลิง ไปตั้งเป็นหมู่ 6 ของตำบลเพนียด[25]
• วันที่ 7 กันยายน 2525 ตั้งตำบลหนองมะค่า แยกออกจากตำบลยางราก[26]
• วันที่ 30 สิงหาคม 2526 ตั้งตำบลห้วยใหญ่ แยกออกจากตำบลทุ่งท่าช้าง และตำบลสระโบสถ์[27]
• วันที่ 25 กันยายน 2527 ตั้งตำบลหนองแขม แยกออกจากตำบลชอนสารเดช[28]
• วันที่ 21 ตุลาคม 2528 ตั้งตำบลนิยมชัย แยกออกจากตำบลสระโบสถ์[29]
• วันที่ 26 กันยายน 2529 ตั้งตำบลวังทอง แยกออกจากตำบลโคกเจริญ[30]
• วันที่ 12 มีนาคม 2530 แยกพื้นที่ตำบลโคกเจริญ ตำบลยางราก ตำบลหนองมะค่า และตำบลวังทอง อำเภอโคกสำโรง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอโคกเจริญ ขึ้นกับอำเภอโคกสำโรง[31][32]
• วันที่ 31 ธันวาคม 2530 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอสระโบสถ์ อำเภอโคกสำโรง เป็น อำเภอสระโบสถ์[33]
• วันที่ 10 พฤศจิกายน 2532 โอนพื้นที่หมู่ 4,7 บ้านโคกแสมสาร และหมู่ 13 บ้านใหม่ศรีอุบล (ในขณะนั้น) ของตำบลมหาโพธิ อำเภอสระโบสถ์ ไปขึ้นกับตำบลโคกเจริญ กิ่งอำเภอโคกเจริญ อำเภอโคกสำโรง[34]
• วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2533 แยกพื้นที่ตำบลหนองม่วง ตำบลบ่อทอง ตำบลดงดินแดง ตำบลชอนสมบูรณ์ ตำบลยางโทน และตำบลชอนสารเดช อำเภอโคกสำโรง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอหนองม่วง ขึ้นกับอำเภอโคกสำโรง[35]
• วันที่ 4 ตุลาคม 2533 กำหนดเขตตำบลโคกเจริญ กิ่งอำเภอโคกเจริญ อำเภอโคกสำโรง ให้มีเขตการปกครองรวม 15 หมู่บ้าน[36]
• วันที่ 9 เมษายน 2534 ตั้งสถานีขนส่งผู้โดยสารโคกสำโรง จังหวัดลพบุรี[37]
• วันที่ 1 กรกฎาคม 2534 ตั้งตำบลโคกแสมสาร แยกออกจากตำบลโคกเจริญ และตำบลวังทอง[38]
• วันที่ 3 พฤศจิกายน 2536 ยกฐานะกิ่งอำเภอโคกเจริญ อำเภอโคกสำโรง เป็น อำเภอโคกเจริญ[39]
• วันที่ 20 พฤศจิกายน 2539 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอหนองม่วง อำเภอโคกสำโรง เป็น อำเภอหนองม่วง[40]