พื้นที่อำเภอโพนทอง เดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอธวัชบุรี อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด และอำเภอกมลาไสย อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ ตั้งตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2462 โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 23 พฤศจิกายน ปีเดียวกัน[1] โดยยุบอำเภอดินแดง ไปรวมกับอำเภอแซงบาดาล (อำเภอธวัชบุรี) แล้วยกตำบล 1 ตำบลจากอำเภอแซงบาดาล กับอีก 2 ตำบลจากอำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด และพื้นที่ตำบลอีก 2 ตำบลจากอำเภอกมลาไสย กับพื้นที่ 2 ตำบลจากอำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ รวมทั้งหมด 7 ตำบล รวมขึ้นเป็นอำเภอใหม่ และตั้งที่ว่าการอำเภอที่บ้านแวง เรียกว่า "อำเภอโพนทอง" ตามชื่อบ้านโพนทอง ที่ตั้งอยู่ติดต่อกัน และขึ้นตรงกับจังหวัดร้อยเอ็ด

ตำบลทั้ง 7 ตำบลในอำเภอโพนทองตั้งแต่แรกเริ่มตั้งอำเภอ ปรากฏหลักฐานในราชกิจจานุเบกษา ปี 2464 ประกอบด้วยตำบลโพนทอง ตำบลท่าม่วง ตำบลขามเปี้ย ตำบลกกโพธิ์ ตำบลกุดนาแซง ตำบลเชียงใหม่ และตำบลชุมพร[2] ตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ ใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. 2464 ในท้องที่มณฑลร้อยเอ็ด

พื้นที่อำเภอโพนทองนั้นสังกัดจังหวัดร้อยเอ็ด มณฑลร้อยเอ็ด ได้ 5 ปี ในปี พ.ศ. 2468 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก รัชกาลที่ 7 ได้ประกาศให้ยกเลิกมณฑลร้อยเอ็ด และมณฑลอุบลราชธานี[3] ยกจังหวัดร้อยเอ็ด, มหาสารคาม, กาฬสินธุ์, อุบลราชธานี, ขุขันธ์, สุรินทร์ รวม 6 จังหวัดมารวมกับจังหวัดนครราชสีมา, ไชยภูมิ และบุรีรัมย์ เรียกว่า "มณฑลนครราชสีมา" อำเภอโพนทองจึงได้ย้ายมาสังกัดกับมณฑลนครราชสีมา ก่อนที่จะมีการยกเลิกมณฑลเทศาภิบาลในเวลาต่อมา

• วันที่ 23 พฤศจิกายน 2462 ยุบอำเภอดินแดง และโอนพื้นที่ 3 ตำบล รวมเข้ากับอำเภอแซงบาดาล และนำตำบลที่เหลืออีก 1 ตำบล ไปรวมกับอีก 2 ตำบลจากอำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด, 2 ตำบลจากอำเภอกมลาไสย และ 2 ตำบลจากอำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ มาตั้งเป็น อำเภอโพนทอง ขึ้นกับจังหวัดร้อยเอ็ด[1]
• วันที่ 17 เมษายน 2482 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลโพนทอง เป็นตำบลแวง และเปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอโพนทอง เป็น อำเภอแวง[4]
• วันที่ 31 พฤษภาคม 2492 ตั้งตำบลโนนชัยศรี แยกออกจากตำบลแวง และตำบลเชียงใหม่ ตั้งตำบลหนองใหญ่ แยกออกจากตำบลแวง ตั้งตำบลสว่าง แยกออกจากตำบลกกโพธิ์[5]
• วันที่ 29 พฤศจิกายน 2492 โอนพื้นที่หมู่ 42 บ้านดอนหวาย (ในขณะนั้น) ของตำบลแวง ไปตั้งเป็นหมู่ 17 ของตำบลโนนชัยศรี[6]
• วันที่ 11 พฤศจิกายน 2495 ตั้งตำบลอุ่มเม่า แยกออกจากตำบลแวง ตำบลขามเปี้ย และตำบลเชียงใหม่ ตั้งตำบลบึงงาม แยกออกจากตำบลชุมพร[7]
• วันที่ 14 เมษายน 2496 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอแวง จังหวัดร้อยเอ็ด เป็น อำเภอโพนทอง[8]
• วันที่ 3 สิงหาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลแวง ในท้องที่บางส่วนของตำบลแวง[9]
• วันที่ 25 พฤศจิกายน 2501 ตั้งตำบลสะอาด แยกออกจากตำบลเชียงใหม่[10]
• วันที่ 23 มีนาคม 2508 ตั้งตำบลเมยวดี แยกออกจากตำบลชุมพร[11]
• วันที่ 15 มิถุนายน 2508 แยกพื้นที่ตำบลกกโพธิ์ และตำบลบึงงาม อำเภอโพนทอง ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอหนองพอก[12] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอโพนทอง
• วันที่ 11 เมษายน 2510 ตั้งตำบลโพธิ์ศรีสว่าง แยกออกจากตำบลโนนชัยศรี ตั้งตำบลหนองพอก แยกออกจากตำบลกกโพธิ์ และตำบลบึงงาม ตั้งตำบลโคกสว่าง แยกออกจากตำบลกกโพธิ์ และตำบลบึงงาม[13]
• วันที่ 8 สิงหาคม 2510 ยุบพื้นที่ตำบลบึงงาม กิ่งอำเภอหนองพอก อำเภอโพนทอง[14] เนื่องจากโอนหมู่ที่ 11 ตำบลบึงงาม ไปขึ้นกับตำบลหนองพอกที่ตั้งขึ้นใหม่ ผู้ที่มีตำแหน่งเป็นกำนันตำบลบึงงาม มีฐานะเป็นผู้ใหญ่บ้านที่โอนไปด้วย จึงจำเป็นที่จะต้องดำเนินการให้กำนันตำบลบึงงาม กิ่งอำเภอหนองพอก อำเภอโพนทอง หมดสภาพการเป็นกำนัน เพื่อจะได้ทำการเลือกตั้งขึ้นใหม่ และตั้งตำบลบึงงาม แยกออกจากตำบลบึงงาม (เดิม)[15]
• วันที่ 30 มกราคม 2511 ตั้งตำบลโพธิ์ทอง แยกออกจากตำบลแวง[16]
• วันที่ 17 ธันวาคม 2511 โอนพื้นที่หมู่ 10 (ในตอนนั้น) จากตำบลกกโพธิ์ กิ่งอำเภอหนองพอก อำเภอโพนทอง ไปตั้งเป็นหมู่ 20 ของตำบลสว่าง อำเภอโพนทอง และโอนพื้นที่หมู่ 4,8 (ในขณะนั้น) ของตำบลชุมพร อำเภอโพนทอง ไปตั้งเป็นหมู่ 10,11 ของตำบลกกโพธิ์ กิ่งอำเภอหนองพอก อำเภอโพนทอง[17]
• วันที่ 1 กันยายน 2513 ตั้งตำบลคำพอุง แยกออกจากตำบลขามเปี้ย ตั้งตำบลโคกกกม่วง แยกออกจากตำบลสว่าง ตั้งตำบลหนองขุ่นใหญ่ แยกออกจากตำบลกกโพธิ์ และตำบลโคกสว่าง ตั้งตำบลภูเขาทอง แยกออกจากตำบลบึงงาม[18]
• วันที่ 28 มิถุนายน 2516 ยกฐานะกิ่งอำเภอหนองพอก อำเภอโพนทอง เป็น อำเภอหนองพอก[19]
• วันที่ 14 สิงหาคม 2516 ตั้งตำบลนาอุดม แยกออกจากตำบลอุ่มเม่า และตำบลคำพอุง[20]
• วันที่ 2 เมษายน 2517 แยกพื้นที่ตำบลเชียงใหม่ ตำบลขามเปี้ย ตำบลสะอาด และตำบลคำพอุง อำเภอโพนทอง ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอโพธิ์ชัย[21] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอโพนทอง
• วันที่ 1 สิงหาคม 2518 โอนพื้นที่หมู่ 15 บ้านท่าสี (ในตอนนั้น) จากตำบลเชียงใหม่ กิ่งอำเภอโพธิ์ชัย อำเภอโพนทอง ไปขึ้นกับตำบลท่าม่วง อำเภอเสลภูมิ[22]
• วันที่ 21 กันยายน 2519 ตั้งตำบลอัคคะคำ แยกออกจากตำบลขามเปี้ย[23]
• วันที่ 9 พฤศจิกายน 2519 ตั้งตำบลคำนาดี แยกออกจากตำบลหนองใหญ่[24]
• วันที่ 18 เมษายน 2521 แยกพื้นที่ตำบลเมยวดี และตำบลชุมพร อำเภอโพนทอง ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอเมยวดี[25] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอโพนทอง
• วันที่ 24 ตุลาคม 2521 ตั้งตำบลบัวคำ แยกออกจากตำบลเชียงใหม่[26]
• วันที่ 25 มีนาคม 2522 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอโพธิ์ชัย อำเภอโพนทอง เป็น อำเภอโพธิ์ชัย[27]
• วันที่ 2 ตุลาคม 2522 ตั้งตำบลพรมสวรรค์ แยกออกจากตำบลโคกกกม่วง[28]
• วันที่ 17 มีนาคม 2524 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลแวง[29] เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น
• วันที่ 16 มิถุนายน 2524 ตั้งตำบลสระนกแก้ว แยกออกจากตำบลแวง[30]
• วันที่ 4 พฤษภาคม 2525 ตั้งตำบลบุ่งเลิศ แยกออกจากตำบลเมยวดี[31]
• วันที่ 9 ตุลาคม 2527 ตั้งตำบลวังสามัคคี แยกออกจากตำบลสว่าง ตั้งตำบลชมสะอาด แยกออกจากตำบลเมยวดี และตำบลชุมพร[32]
• วันที่ 3 พฤศจิกายน 2536 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอเมยวดี อำเภอโพนทอง เป็น อำเภอเมยวดี[33]
• วันที่ 12 กันยายน 2538 ตั้งตำบลโคกสูง แยกออกจากตำบลโพธิ์ศรีสว่าง[34]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลแวง เป็นเทศบาลตำบลแวง[35] ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2553 เปลี่ยนแปลงชื่อเทศบาลตำบลแวง อำเภอโพนทอง เป็น เทศบาลตำบลโพนทอง[36]