อีลาสโตเมอร์ (
อังกฤษ: Elastomer) คือ
พอลิเมอร์ที่มีคุณสมบัติยืดหยุ่น มีแรงระหว่างโมเลกุลอ่อน และมีค่า
มอดุลัสของยังต่ำ และทนความเครียดได้สูงเทียบกับวัสดุประเภทอื่น
[1] IUPAC ได้นิยามความหมายของอีลาสโตเมอร์ว่า” โพลิเมอร์ที่มีลักษณะยืดหยุ่นเหมือนยาง” คำว่า elastomer มาจาก elastic (ที่ยืดหยุ่น) + polymer (โพลิเมอร์)
[2] ที่อุณหภูมิห้องอีลาสโตเมอร์เช่นยางจะค่อนข้างนิ่มและสามารถเปลี่ยนรูปร่างได้ง่าย โดย
มอนอเมอร์ที่เชื่อมกันมาเป็นโพลิเมอร์นั้นมักจะประกอบด้วยธาตุคาร์บอน, ไฮโดรเจน, ออกซิเจน และ ซิลิคอน จากนั้นพอลิเมอร์แต่ละสายจะถูกเชื่อมเข้าด้วยกันด้วยพันธะโมเลกุลอ่อนๆ ซึ่งทำให้โพลิเมอร์สามารถถูกยืดได้เมื่อได้รับ
ความเค้น ตัวอย่างของอีลาสโตเมอร์ได้แก่
ยางธรรมชาติและ
ยางสังเคราะห์อีลาสโตเมอร์ มักจะเป็นเทอร์โมเซท(ต้องอาศัยกระบวนการ
วัลคาไนเซชัน) แต่สามารถเป็น
เทอร์โมพลาสติกได้เช่นกัน โดยพอลิเมอร์เส้นยาวถูกเชื่อมกันหรือครอสลิงค์ระหว่างผลิต เช่น ผ่านกระบวนการวัลคาไนเซชัน โครงสร้างโมเลกุลของอีลาสโตเมอร์มีความคล้ายกับสปาเกตตี้มีทบอล โดยสปาเกตตี้เปรียบเสมือนพอลิเมอร์และมีทบอลเปรียบเสมือนครอสลิงค์ระหว่างพอลิเมอร์ คุณสมบัติยืดหยุ่นนั้นได้มาจากการที่สายพอลิเมอร์นั้นสามารถเปลี่ยนการวางตัวได้เพื่อกระจายความเค้น พันธะจากครอสลิงค์นั้นช่วยทำให้อีลาสโตเมอร์สามารถกลับสู่สภาพตั้งต้นได้เมื่อความเค้นถูกเอาออกไป ความยืดหยุ่นนี้เองที่ส่งผลให้อีลาสโตเมอร์สามารถยืดขยายได้ 500-700% โดยสามารถคืนรูปได้ ในทางตรงกันข้ามถ้าไม่มีครอสลิงค์วัตถุจะเปลี่ยนรูปร่างแบบถาวรเนื่องจากไม่มีอะไรมายั้งสายพอลิเมอร์ให้เคลื่อนออกจากกันอุณหภูมิก็มีผลกับความยืดหยุ่นของอีลาสโตเมอร์ อีลาสโตเมอร์ที่ถูกลดอุณหภูมิลงต่ำจนทำให้เปลี่ยนสถานะเป็นแก้วหรือผลึกจะทำให้สายโพลิเมอร์นั้นเคลื่อนไหวได้น้อยลงจึงมีคุณสัมบัติยืดหยุ่นน้อยกว่าที่อุณหภูมิสูงกว่า