ทุกส่วนของอ้อยนั้นมีประโยชน์ทั้งหมด แต่ส่วนที่นำมาใช้มากที่สุดก็คือ ส่วนของลำต้น โดยเราจะแบ่งประโยชน์ของอ้อยได้ 2 ประการ ได้แก่

การใช้ประโยชน์โดยตรง

• เป็นอาหารมนุษย์ ในส่วนของลำต้นสามารถนำมาใช้ประกอบอาหารได้ เช่น น้ำอ้อย การนำไปทำเป็นไอศกรีม เป็นต้น
• เป็นอาหารสัตว์ ใบ ยอด และลำต้นที่ยังอ่อน สามารถนำไปเป็นอาหารสัตว์ได้
• เป็นเชื้อเพลิง
• ใช้เป็นวัตถุคลุมดินหรือบำรุงดิน ใบอ้อยแห้งสามารถรักษาความชื้นและป้องกันวัชพืชได้

การใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรม

ในการผลิตน้ำตาลทรายจากอ้อยจะทำให้เกิดผลพลอยได้ตามมาซึ่งก็คือชานอ้อย กากตะกอน และกากน้ำตาล ซึ่งสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้อย่างมาก โดยประโยชน์จากน้ำตาลโดยตรงและผลพลอยได้มีดังนี้

การประโยชน์จากน้ำตาลโดยตรง

แบ่งออกเป็น 2 อย่าง คือ

• ใช้เป็นอาหารมนุษย์
• ใช้ประโยชน์อย่างอื่น เช่น น้ำตาล (รวมทั้งแป้ง) สามารถใช้เพื่อผลิตแอลกอฮอล์ ใช้เพื่อผลิตผงซักฟอกซึ่งผงซักฟอกชนิดนี้จะเป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อมน้อยมาก ใช้ในอุตสาหกรรมการผลิตสารเคลือบผิว

การใช้ประโยชน์จากผลพลอยได้น้ำตาล

• ชานอ้อย
  • ใช้เป็นเชื้อเพลิง สามารถนำมาผลิตไอน้ำและกระแสไฟฟ้า
  • ใช้ผลิตวัสดุก่อสร้าง เช่น อัดเป็นแผ่น ไม้อัดผิวเส้นใย แผ่นกันความร้อน เป็นต้น
  • ใช้ผลิตเยื่อกระดาษ และกระดาษชนิดต่าง ๆ
  • ใช้เป็นอาหาร
  • ใช้เป็นวัตถุดิบสำหรับอุตสาหกรรมผลิต furfural, furfuryl alcohol และ xylitol
  • ใช้ทำปุ๋ยหมัก
  • ใช้เป็นวัตถุคลุมดิน เพื่อรักษาความชื้นของดินและป้องกันวัชพืช

• กากตะกอนหรือขี้ตะกอน การใช้ประโยชน์ของกากตะกอนมีดังนี้
  • ใช้เป็นปุ๋ยบำรุงดินได้
  • ใช้ในอุตสาหกรรมผลิตไข สามารถนำไปใช้ในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น อุตสาหกรรมผลิตสารขัดเงา ผลิตหมึกสำหรับกระดาษคาร์บอน ผลิตลิปสติก เป็นต้น
  • กากน้ำตาล ใช้ทำปุ๋ย ใช้เลี้ยงสัตว์ ใช้ผลิตแอลกอฮอล์ ใช้ในอุตสาหกรรมยีสต์ ใช้ทำผงชูรส ใช้ทำกรดน้ำส้ม เป็นต้น แต่ส่วนใหญ่ก็จะนำไปใช้ประโยชน์อยู่ 2 ประการ คือ ใช้เป็นอาหารสัตว์และใช้ผลิตแอลกอฮอล์