เขมนิจ จามิกรณ์ เกิดวันที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2531 ที่โรงพยาบาลวิภาวดี กรุงเทพมหานคร เขมนิจเป็นบุตรสาวของ นทีเทพ จามิกรณ์ บิดา และ นวลนง จามิกรณ์ มารดา (ชื่อเดิม นงพร รอดโพธิ์ทอง)[11][12] โดยตาของเขมนิจ ปรีดา รอดโพธิ์ทอง เป็นอดีตอธิบดีกรมพลศึกษา และยายของเขมนิจ สมหมาย รอดโพธิ์ทอง มีตำแหน่งสุดท้ายเป็นผู้ช่วยศาสตราจารย์คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ[13] ซึ่งภูมิลำเนาเดิมของครอบครัวฝ่ายบิดาของเขมนิจมาจากจังหวัดยะลา และทางครอบครัวฝ่ายมารดาของเขมนิจมาจากจังหวัดเพชรบุรี และจังหวัดอ่างทองเขมนิจ มีชื่อเดิมแต่เกิดว่า ชญานิษฐ์ จามิกรณ์ ซึ่งภายหลังได้เปลี่ยนชื่อเป็น เขมนิจ จามิกรณ์ เมื่อก่อนเข้าประกวด ไทยซุปเปอร์โมเดลคอนเทสต์ 2004 และเขมนิจยังได้รับรางวัลชนะเลิศการประกวดครั้งนั้นด้วยเช่นกัน ส่วนชื่อเล่นมารดาได้คิดชื่อไว้ 2 ชื่อ คือ "พลอย" และ "แพน" แต่เลือกใช้ชื่อแพน เนื่องจาก​ชื่อพลอยนั้นโหล แต่เมื่อเขมนิจโตขึ้น เธอกลับรู้สึก​เขินอายเวลาที่มีคนเรียกเธอว่า แพน สั้นๆ คำเดียว ทำให้​มารดา​เพิ่มชื่อเล่น​ของ​เธอ​เป็น​ แพนเค้ก​ เนื่องจาก​มารดาของเขมนิจชอบทำขนมแพนเค้ก​

[14][15]

เขมนิจ มีน้องชายและน้องสาวร่วมบิดามารดาด้วยกันอีก 2 คน คือ เตชธร จามิกรณ์ (พัตเตอร์) และ อิงกมล จามิกรณ์ (มิกิ) ตามลำดับ[16]​

เขมนิจ มีแรงบันดาลใจในวัยเด็กว่าอยากเป็นพนักงานต้อนรับบนเครื่องบิน เนื่องมาจากมารดาของเขมนิจเคยทำงานที่การบินไทย[17][18] ในวัยเด็กประมาณ 2 ปี บิดาและมารดาของเขมนิจได้พาเขมนิจไปยังสหรัฐอเมริกาด้วย เมื่อครั้งไปศึกษาต่อระดับปริญญาโทที่มหาวิทยาลัยเคนทักกีสเตต ซึ่งการเดินทางไปสหรัฐอเมริกาครั้งนี้ทำให้ครอบครัวจามิกรณ์ได้รู้จักกับ ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ผู้ซึ่งกำลังศึกษาอยู่ในสถาบันเดียวกัน และเช่าบ้านหลังเดียวกันกับครอบครัวจามิกรณ์ เขมนิจจึงรู้จักยิ่งลักษณ์ ชินวัตรในฐานะเพื่อนรุ่นน้องของบิดาและมารดาของเขมนิจ และเขมนิจได้เรียกยิ่งลักษณ์ ชินวัตรว่า "อาปู" ด้วยความสนิทสนมชิดเชื้อกันอยู่บ้างแล้ว[19]

เขมนิจ ได้สนใจในศาสตร์การพัฒนาของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และได้ร่วมกิจกรรมเกี่ยวกับการเกษตรอยู่บ่อยครั้ง เขมนิจจึงตัดสินใจซื้อที่ดิน 1 แปลง ที่ อำเภอรัตนบุรี จังหวัดสุรินทร์ ในการทำการเกษตรแบบโคกหนองนา โมเดล ร่วมกับมูลนิธิกสิกรรมธรรมชาติ

เขมนิจ ในฐานะนักแสดง ได้มีการเซ็นสัญญาเป็นนักแสดงในสังกัดสถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 มาเป็นเวลา 10 ปี (2548–2558) ซึ่งได้หมดสัญญาเมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 2558[20]โดยละครเรื่องสุดท้ายกับทางช่อง 7 คือละครเรื่อง รักเร่่ และได้เริ่มเซ็นสัญญากับทางช่อง ทรูโฟร์ยู เมื่อวันที่ 5 มกราคม 2559[21] เป็นเวลา 3 ปี ได้ลงละครเรื่องแรกในฐานะนักแสดงช่อง ทรูโฟร์ยู คือซีรีส์ชุด เจ้าเวหา

ในวันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 ได้รับการแต่งตั้งเป็นโฆษกพิเศษ กองทัพเรือ[22]