เจ้าจอมทับทิม ในรัชกาลที่ 4 (สกุลเดิม วัชโรทัย) เป็นธิดาคนหนึ่งของพระจำนงภูษิต (อยู่ วัชโรทัย)[1] สืบเชื้อสายมาแต่ข้าหลวงเดิมในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ซึ่งกรมพระยาดำรงราชานุภาพตรัสเล่าถึงต้นสกุลวัชโรทัยว่า เป็นผู้เชิญพระกลดกั้นพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกขณะดำรงพระอิสริยยศเป็นเจ้าพระยาจักรีเมื่อครั้งศึกอะแซหวุ่นกี้ขอดูตัวคราวสงครามไทย-พม่า พ.ศ. 2318 [2]พระจำนงภูษิตผู้เป็นบิดาเป็นข้าราชการสำนักกรมพระภูษามาลา ได้ถวายธิดาชื่อ ทับทิม เข้ารับราชการเป็นเจ้าจอมในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และดำรงชีวิตอย่างปกติตลอดจนสิ้นอายุขัย[2]