เชลดอน ลี คูเปอร์ (อังกฤษ: Sheldon Lee Cooper)[3] ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต และวิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิต[4] เป็นตัวละครสมมุติในละครโทรทัศน์ เดอะบิกแบงเธียรี และภาคแยก ยังเชลดอน ออกอากาศทางช่องซีบีเอส รับบทโดยนักแสดง จิม พาร์สันส์ ใน เดอะบิกแบงเธียรี และเอียน อาร์มิเทจ ใน ยังเชลดอน บทบาทนี้ทำให้พาร์สันได้รับรางวัลไพรม์ไทม์เอ็มมีอะวอดส์ รางวัลลูกโลกทองคำ รางวัลทีซีเออะวอร์ด และรางวัลคริติกส์ชอยส์เทเลวิชันอะวอดส์ 2 รางวัล ตัวละครวัยเด็กเป็นจุดสำคัญในเรื่องยังเชลดอน ฤดูกาลแรกดำเนินเนื้อเรื่องในปี ค.ศ. 1989 เชลดอน เด็กมหัศจรรย์อายุเก้าขวบ เรียนหนังสือข้ามห้าระดับชั้น เริ่มเรียนระดับไฮสกูลร่วมกับพี่ชายเชลดอนวัยผู้ใหญ่เป็นนักฟิสิกส์ทฤษฎีที่สถาบันเทคโนโลยีแคลิฟอร์เนีย ในช่วงสิบฤดูกาลแรก เขาอาศัยอยู่ในห้องชุดร่วมกับเพื่อนสนิทและเพื่อนร่วมงาน เลนเนิร์ด ฮอฟสแตดเตอร์ (จอห์นนี กาเล็กกี) เขายังเป็นเพื่อนและเพื่อนร่วมงานกับฮาวเวิร์ด โวโลวิตซ์ (ไซมอน เฮลเบิร์ก) และราจ คูธราปพาลี (คุนาล ไนเยอร์) ในฤดูกาลที่ 10 เชลดอนย้ายไปอยู่กับเอมี (เมยิม เบียลิก) ที่ห้องชุดเก่าของเพนนี (เคลีย์ โควโค)[5] ภรรยาของเลนเนิร์ด เชลดอนมีไอคิวสูงระดับอัจฉริยะ แต่ขาดทักษะพื้นฐานทางสังคม ขาดความเข้าใจในเรื่องขบขัน ถ้อยคำแดกดัน และการเหน็บแนมจากผู้อื่น แต่มีบ่อยครั้งที่เขาเองกระทำเช่นนั้นเสียเอง เขาแสดงพฤติกรรมพิลึกพิลั่นและขาดความนอบน้อม ความเห็นอกเห็นใจและความอดทน ลักษณะเหล่านี้ทำให้เกิดเรื่องขบขันเกี่ยวกับตนเองมากมาย ทำให้กลายเป็นตัวละครที่โดดเด่น[6][7][8][9] ผู้ชมส่วนหนึ่งยืนยันว่าบุคลิกภาพของเชลดอนสอดคล้องกับผู้ที่เป็นกลุ่มอาการแอสเปอร์เจอร์ โรคย้ำคิดย้ำทำ[8][10] บิล พราดี ผู้ร่วมสร้างตัวละครเคยกล่าวว่าตัวละครเชลดอนไม่ได้ถูกสร้างหรือพัฒนาให้มีลักษณะใด ๆ ดังที่กล่าวมา[10] แต่พาร์สันส์เคยให้ความเห็นว่า เชลดอน "ไม่อาจแสดงลักษณะอาการของกลุ่มอาการแอสเพอร์เจอร์ได้มากกว่านี้แล้ว"