เซนต์ปีเตอส์เบิร์ก (
อังกฤษ: Saint Petersburg) หรือ
ซังคต์-เปเตียร์บูร์ก (รัสเซีย: Санкт-Петербург,
อักษรโรมัน: Sankt-Peterburg, สัทอักษรสากล: [ˈsankt pʲɪtʲɪrˈburk] (
ฟังเสียง)) หรือชื่อเดิม
เปโตรกราด (Петроград; ค.ศ. 1914–1924),
เลนินกราด (Ленинград; ค.ศ. 1924–1991) เป็นนครที่ตั้งอยู่บนปาก
แม่น้ำเนวาริม
อ่าวฟินแลนด์ใน
ทะเลบอลติก และเป็นนครที่มีประชากรมากเป็นอันดับที่สองของ
ประเทศรัสเซียรองจาก
มอสโก โดยมีประชากรมากกว่า 5.3 ล้านคน
[9] เซนต์ปีเตอส์เบิร์กเป็นนครที่มีประชากรมากเป็นอันดับที่สี่ของทวีปยุโรป เป็นนครที่มีประชากรมากที่สุดในแถบทะเลบอลติก และเป็นมหานครที่อยู่ทางทิศเหนือสุดของทวีปยุโรปและโลก
[10] ในฐานะที่เป็นเมืองท่าสำคัญริมทะเลบอลติก เซนต์ปีเตอส์เบิร์กจึงมีฐานะเป็นนครสหพันธ์นครก่อตั้งขึ้นโดย
ซาร์ปีเตอร์มหาราชเมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม [ตามปฎิทินเก่า: 16 พฤษภาคม] ค.ศ. 1703 บนที่ตั้งของประภาคารของสวีเดนเดิม นครทำหน้าที่เป็นเมืองหลวงของ
อาณาจักรซาร์รัสเซียและ
จักรวรรดิรัสเซียระหว่าง ค.ศ. 1713–1918 (ย้ายไปมอสโกในช่วง ค.ศ. 1728–1730) หลังจาก
การปฏิวัติเดือนตุลาคม บอลเชวิคได้ย้ายรัฐบาลของพวกเขาไปที่
มอสโก[11]ในยุคร่วมสมัย เซนต์ปีเตอส์เบิร์กถือเป็นเมืองหลวงของภาคเหนือ และเป็นที่ตั้งของหน่วยงานสหพันธ์บางแห่ง เช่น ศาลรัฐธรรมนูญรัสเซียและสภาโฆษกประจำประธานาธิบดีรัสเซีย นอกจากนี้ ยังเป็นที่ตั้งของหอสมุดแห่งชาติรัสเซีย และมีแผนจัดตั้งศาลฎีกาแห่งสหพันธรัฐรัสเซีย ศูนย์กลางประวัติศาสตร์เซนต์ปีเตอส์เบิร์กและกลุ่มโบราณสถานที่เกี่ยวเนื่องได้รับเลือกให้เป็น
แหล่งมรดกโลกของยูเนสโก ในฐานะที่สื่อถึงการเป็นเมืองหลวงทางวัฒนธรรมของประเทศ
[12] เซนต์ปีเตอส์เบิร์กยังเป็นที่ตั้งของ
แอร์มิทาช หนึ่งในพิพิธภัณฑ์ศิลปะที่ใหญ่ที่สุดในโลก
[13] และศูนย์ลัคตา ตึกระฟ้าที่สูงที่สุดในทวีปยุโรป
[14][15] สถานกงศุลระหว่างประเทศ บริษัทนานาชาติ ธนาคาร และสถานประกอบธุรกิจหลายแห่ง ก็มีที่ตั้งในเซนต์ปีเตอส์เบิร์กด้วยเช่นกัน