ห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัล เกิดขึ้นจากการขยายกิจการร้านขายของชำเล็กๆ ของ นี่เจียง แซ่เจ็ง ชายหนุ่มที่เดินทางมาจากสาธารณรัฐประชาชนจีนเพื่อมาตั้งรกรากในไทยพร้อมกับ หวาน แซ่เจ็ง ผู้เป็นภรรยาและ ฮกเส่ง แซ่เจ็ง หรือ สัมฤทธิ์ จิราธิวัฒน์ บุตรชาย โดยเริ่มแรกเตียงเปิดร้านขายกาแฟ และร้านขายของชำเล็กๆ ที่ย่านบางมด ก่อนจะขยายมาเป็นร้านขนาดใหญ่ที่มีชื่อว่า เข่งเซ่งหลี ที่ย่านบางขุนเทียน โดยเป็นร้านกาแฟ ร้านอาหาร ร้านของใช้ ร้านตัดเสื้อ ร้านตัดผม และที่อยู่อาศัยไว้ในหนึ่งเดียว จากความคิดนี้ทำให้ ฮกเส่ง อยากขยายกิจการของครอบครัวของตัวเองให้กว้างมากขึ้น โดยเริ่มจากการรับหนังสือมาขายต่อ จนกระทั่งสามารถเปิดร้านหนังสือที่ย่านสี่พระยาได้ด้วยเงินทุน 2,000 บาท ก่อนที่จะมาทำห้างสรรพสินค้าครบวงจรเป็นแห่งแรกในประเทศไทย

ห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัลในเริ่มแรก นี่เจียงมีความคิดที่จะใช้ชื่อว่า "ตงเอียง" ซึ่งมีความหมายว่า "กลาง" ในภาษาจีน โดยสื่อความหมายว่าสถานที่แห่งนี้จะกลายเป็นศูนย์กลางแห่งสินค้าและบริการ แต่แล้วฮกเส่งผู้เป็นลูกชาย กลับอยากใช้ชื่อว่า "เซ็นทรัล" ที่มีความหมายว่า "ที่เป็นใจกลาง ที่เป็นศูนย์กลาง" มากกว่า ต่อมา ฮกเส่ง ก็สามารถเปิดห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัลสาขาแรกได้เป็นผลสำเร็จที่วังบูรพา ก่อนจะขยายกิจการของครอบครัวด้วยการพัฒนาเป็นห้างสรรพสินค้า และศูนย์การค้าขนาดใหญ่และทันสมัยของประเทศไทย[2]

ซื้อกิจการห้างสรรพสินค้าโรบินสัน

ในช่วง พ.ศ. 2538 กลุ่มเซ็นทรัลเล็งเห็นถึงการเติบโตของธุรกิจห้างสรรพสินค้า จึงได้เข้าซื้อหุ้นเพิ่มทุนในห้างสรรพสินค้าโรบินสันของ มานิต อุดมคุณธรรม ที่กำลังประสบปัญหาธุรกิจในขณะนั้น และก้าวขึ้นเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่ของห้างสรรพสินค้าโรบินสันนับแต่นั้น กลุ่มเซ็นทรัลใช้วิธีการวางตำแหน่งให้ห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัลทำการตลาดสินค้าในระดับกลางค่อนบนถึงตลาดสินค้าแบรนด์เนมและลักชัวรี่ ส่วนห้างสรรพสินค้าโรบินสันวางตำแหน่งทางการตลาดเป็นห้างสรรพสินค้าราคาประหยัดที่ลูกค้าสามารถเข้าถึงสินค้าได้อย่างทั่วถึง ด้วยการวางตำแหน่งทางการตลาดแบบใหม่ ทำให้ห้างสรรพสินค้าโรบินสันสามารถขยายสาขาได้อย่างรวดเร็วนับตั้งแต่นั้น และทำให้เป็นห้างสรรพสินค้าที่มีจำนวนสาขามากที่สุดในประเทศไทย

ควบกิจการเป็นหนึ่งเดียว

พ.ศ. 2563 ภายหลังจากที่เซ็นทรัล รีเทล คอร์ปอเรชั่น ได้เข้าซื้อกิจการห้างสรรพสินค้าโรบินสันทั้งหมด กลุ่มเซ็นทรัลได้มีการปรับแผนทางการตลาดครั้งใหม่ โดยให้ห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัลรับโอนกิจการห้างสรรพสินค้าโรบินสันทั้งหมด และให้มีการปลดตราสัญลักษณ์ และควบรวมห้างสรรพสินค้าโรบินสันเป็นห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัลแต่เพียงรายเดียว โดยในระยะแรกเป็นการทยอยปรับปรุงรายสาขาควบคู่กับการจัดรายการส่งเสริมการขายร่วมกัน เริ่มจากสาขาเมกาบางนาเป็นสาขานำร่องโครงการ ก่อนจะปรับปรุงให้แล้วเสร็จทั้งหมดใน พ.ศ. 2566 ส่งผลให้ห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัลมีจำนวนสาขาเพิ่มขึ้นแบบก้าวกระโดดและมีจำนวนสาขาและส่วนแบ่งทางการตลาดมากที่สุดในประเทศไทย

ในส่วนของ บริษัท โรบินสัน จำกัด (มหาชน) (บริษัท ห้างสรรพสินค้าโรบินสัน จำกัด (มหาชน) เดิม) จะเข้าสู่การชำระบัญชีเพื่อเลิกกิจการ ภายหลังจากที่ทำการปรับปรุงสาขาโรบินสันให้กลายเป็นสาขาเซ็นทรัลทั้งหมดแล้ว