เทพารักษ์ หมายถึง เทวดาที่ดูแลรักษาที่แห่งใดแห่งหนึ่ง[1]ตามศาสนาพุทธ ถือว่าเทพารักษ์เป็นเทพระดับหนึ่ง ในสวรรค์ชั้นกามาพจรภพ บางที่อาจเรียกว่าเป็นเทวดา บางที่อาจเรียกว่าผี[2] หากสิงสถิตอยู่หรือเป็นเจ้าของหรือเป็นใหญ่ในที่ใด ก็จะเรียกเป็น เจ้าที่, เจ้าท่า, เจ้าป่า หรือเจ้าเขา เป็นต้น[2]เทพารักษ์ถือเป็นเทวดาชั้นต่ำเนื่องจากมิได้อยู่เมืองฟ้า หากเป็นใหญ่ในที่ใดโดยเฉพาะก็เรียกเป็นเทพได้ และเติมคำว่า อารักษ์ ควบกันเป็น เทพารักษ์[2] จัดเป็นผีธรรมชาติ[2]เทพารักษ์ จะอาศัยอยู่ตามต้นไม้ใหญ่ เรียกว่า รุกขเทวดา ส่วนเทพารักษ์ที่อาศัยอยู่ตามบ้านเรือนจะเรียกว่า "พระภูมิ"