ตะลุบัน เป็นเทศบาลเมืองซึ่งมีอาณาเขตครอบคลุมพื้นที่ตำบลตะลุบันในอำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี เดิมบริเวณเขตเทศบาลมีฐานะเป็นเมืองสายบุรี เป็นเมืองเก่าแก่ตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น (ต่อมาถูกยุบเป็นอำเภอตะลุบันและเปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอสายบุรี) ได้รับการจัดตั้งเป็นเทศบาลตำบลใน พ.ศ. 2483 โดยมีขุนไชยสุวรรณพงค์เป็นนายกเทศมนตรีคนแรก[1] และยกฐานะขึ้นเป็นเทศบาลเมืองใน พ.ศ. 2558[2] ปัจจุบันในเขตเทศบาลมีประชากร 14,522 คน[3] และมีชุมชนทั้งหมด 20 แห่ง[4]เทศบาลเมืองตะลุบันมีอาณาเขตติดต่อกับอ่าวไทยทางทิศตะวันออก สภาพภูมิประเทศเป็นที่ราบสูงสลับกับที่ราบลุ่มติดฝั่งอ่าวไทย มีแม่น้ำสายบุรีไหลผ่าน ดินเป็นดินร่วมปนทราย ไม้ปลูกส่วนใหญ่เป็นไม้ยาง นอกจากนี้ เทศบาลเมืองตะลุบันยังเป็นที่ตั้งของถ้ำปิดบนภูเขาสลินดงบายูซึ่งเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปหินทรายแดง 2 องค์ ซึ่งกรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณวัตถุ[4]การขนส่งในเขตเทศบาลมีทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4157 หรือถนนท่าเสด็จ ซึ่งไปเชื่อมต่อกับทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 42 (ถนนเพชรเกษมสายปัตตานี–นราธิวาส) ที่นอกเขตเทศบาล