เทศบาลเมืองปากพูนเป็นหน่วยงานบริหารราชการส่วนท้องถิ่นในเขตอำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช มีฐานะเป็นนิติบุคคล เดิมตำบลปากพูนมีเนื้อที่ 94.74 ตารางกิโลเมตร ต่อมาเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2508 กระทรวงมหาดไทยได้ยกท้องถิ่นบางส่วนของตำบลปากพูน เป็นสุขาภิบาลท่าแพ[3] ต่อมาเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2542 ได้ยกฐานะเป็นเทศบาลตำบลท่าแพ ตามพระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. 2542[4] ส่วนท้องถิ่นที่เหลือของตำบลปากพูนจัดตั้งเป็นสภาตำบลปากพูน[5] เมื่อวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2517 และได้ยกฐานะเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลปากพูน ตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537[6] เมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2538 ต่อมาได้มีการยกฐานะจัดตั้ง องค์การบริหารส่วนตำบลปากพูน ขึ้นเป็นเทศบาลเมืองปากพูน[7] ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เมื่อวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2554 โดยมีผลตั้งแต่วันที่ 7 ตุลาคม พ.ศ. 2554 เป็นต้นไป[8]