พิจิตรเป็นเมืองเก่าแก่ที่ก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1601 ในสมัยสุโขทัย ปรากฏข้อความในศิลาจารึกหลักที่ 1 ของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ในศิลาจารึกหลักที่ 8 รัชกาลพระยาลิไท และจากพงศาวดารเหนือ พระยาโคตรตะบองได้ย้ายเมืองจากนครไชยบวรมาตั้งที่หมู่บ้านสระหลวง โดยได้เริ่มฝังหลักเมือง และได้เปลี่ยนชื่อเมืองใหม่ว่า เมืองสระหลวง ซึ่งมีสถานะเป็นหัวเมืองเอกของกรุงสุโขทัย ต่อมาในสมัยอยุธยา รัชสมัยของสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถได้เปลี่ยนชื่อเป็น เมืองโอฆบุรี ซึ่งแปลว่า "เมืองในท้องน้ำ" และต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น เมืองพิจิตร ซึ่งมีความหมายว่า "เมืองงาม" จนถึงปัจจุบัน

เทศบาลเมืองพิจิตรเดิมเป็นที่ตั้งศาลากลางจังหวัดพิจิตร ต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะขึ้นเป็นเทศบาลเมืองพิจิตร เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2479 มีพื้นที่เขตเทศบาล 1.88 ตารางกิโลเมตร ต่อมาในปี พ.ศ. 2499 ได้มีพระราชกฤษฎีกาลงวันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2499 เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองพิจิตรเป็น 3.17 ตารางกิโลเมตร และในปี พ.ศ. 2512 ได้มีพระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองพิจิตรเป็น 12.017 ตารางกิโลเมตร[2]