โรคเนเกลอริเอซิส (อังกฤษ: naegleriasis) หรือ เยื่อหุ้มสมองและสมองอักเสบจากอะมีบาแบบปฐมภูมิ (อังกฤษ: primary amebic meningoencephalitis), ฝีในสมองจากอะมีบา (อังกฤษ: amebic brain abscess) หรือ สมองอักเสบจากอะมีบา (อังกฤษ: amebic encephalitis) เป็นโรคติดเชื้อของสมองอย่างหนึ่ง เกิดจากการติดเชื้อโปรโตซัว Naegleria fowleri ซึ่งบางครั้งถูกเรียกว่าอะมีบากินสมองส่วนใหญ่จะพบเชื้อ N. fowleri ได้ในแหล่งน้ำอุ่นในธรรมชาติ เช่น บึง ทะเลสาบ แม่น้ำ บ่อน้ำพุร้อน เป็นต้น นอกจากนี้ยังอาจพบได้ในดิน แหล่งน้ำในชุมชนที่ไม่ได้รับการดูแลที่เหมาะสม เครื่องทำความร้อนในบ้าน บริเวณน้ำทิ้งของโรงงานอุตสาหกรรม สระว่ายน้ำที่ไม่ได้ใช้คลอรีนหรือมีคลอรีนน้อยเกินไป เป็นต้น โดยจะพบได้ในระยะอะมีบอยด์หรือระยะแฟลเจลเลตแบบชั่วคราว ยังมีปรากฏหลักฐานว่าเชื้อนี้อยู่ได้ในน้ำเค็ม