หมู่เพิงหินภีมเพฏกา (
อังกฤษ: Bhimbetka rock shelters) เป็นแหล่งโบราณคดีใน
รัฐมัธยประเทศ ประเทศอินเดีย ซึ่งมาจากยุคสมัยก่อนประวัติศาสตร์ในยุค
พาเลโอลิธิก ถึง
เมโซลิธิก และยุคประวัติศาสตร์
[1][2] เพิงหินนี้เป็นหลักฐานถึงการมีอยูของมนุษย์ที่เก่าแก่ที่สุดในอินเดีย และเป็นหลักฐานของ
ยุคหินปรากฏ เริ่มตั้งแต่ยุค
เอชูเลียน[3][4][5] แหล่งโบราณคดีนี้ได้รับสถานะ
แหล่งมรดกโลกโดย
ยูเนสโก โดยประกอบด้วยเพิงหินจำนวน 750 แห่ง กระจายในพื้นที่กว้างกว่า 10 km (6.2 mi) ใน
อำเภอไรเสน[2][6] เพิงหินบางส่วนมีอายุเก่าแก่กว่า 100,000 ปี
[2][7]เพิงหินบางส่วนปรากฏหลักฐาน
จิตรกรรมถ้ำ ชิ้นที่เก่าแก่ที่สุดนั้นอายุราว 10,000 ปี (ตั้งแต่ราว 8,000 ปี ก่อน ค.ศ.) ตรงกับยุค
เมโซลิธิกของอินเดีย
[8][9][10][11][12] ภาพเขียนที่ปรากฏนั้นเป็นรูปคนและสัตว์
[13][14] นอกจากนี้ยังพบภาพเขียนจากยุคก่อนประวัติศาสตร์สมัยอื่น ๆ เรื่อยมาจนถึงยุคกลาง และมีปรากฏในเพิงหินเดี่ยว ๆ พบภาพวาดจาง ๆ แสดงภาพมนุษย์ถือสามง่ามกำลังเต้นระบำ นักโบราณคดี
วี เอส วกันการ์ตั้งชื่อเล่นให้กับภาพเขียนนี้ว่า "
นาฏราช"
[15][16] และประมาณว่าภาพเขียนสีในราว 100 เพิงหินได้จางหายไปหมดแล้ว
[17] งานศิลปะบนหินเหล่านี้เก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งในอินเดีย
[18] และหมู่เพิงหินเหล่านี้ถือได้ว่าเป็นหนึ่งในกลุ่มแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์ที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในอินเดียเช่นกัน
[19][20]ในเดือนกุมภาพันธ์ 2021 มีการค้นพบฟอสซิลของ
ดิกินซอเนียที่ภีมเพฏกา
[21]