เพื่อน-แพง เป็นภาพยนตร์ไทยที่ออกฉายในปี พ.ศ. 2526 เขียนบทภาพยนตร์และกำกับการแสดงโดย เชิด ทรงศรี โดยดัดแปลงจากเรื่องสั้น "เพื่อนแพง" ของยาขอบ ที่ตีพิมพ์ในวารสารของเทพศิรินทร์ ฉบับชื่นชุมนุม เมื่อ พ.ศ. 2476 [1]เพื่อน-แพง เป็นโศกนาฏกรรมเกี่ยวกับรักสามเส้า ระหว่าง เจ้าลอ (สรพงศ์ ชาตรี) กับลูกสาวสองคนของพ่อเฒ่าพิศ คือ เพื่อน (คนึงนิจ ฤกษะสาร) กับ แพง (ชณุตพร วิศิษฎโสภณ) ที่จบลงด้วยความตายของแพง พร้อมกับลูกในท้องที่เกิดจากเจ้าลอ และการฆ่าตัวตายของเจ้าลอ เพื่อเป็นการยืนยันในคำสาบานที่มีต่อเพื่อน และด้วยความเสียใจที่เป็นเหตุที่ทำให้แพงต้องตายเพื่อน-แพง ออกฉายครั้งแรกเมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2526 โดยใช้คำโฆษณาว่า "ระหว่างความรักกับคำสาบาน อย่างไหนจะมีอำนาจสูงส่งกว่ากัน" ได้เข้ารอบชิงรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยม รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดีและได้รับรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยม รางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ ประจำปี พ.ศ. 2526 โดยชณุตพร วิศิษฏโสภณ ที่รับบทแพง ได้รางวัลตุ๊กตาเงิน จากการประกวดในปีนั้น และคนึงนิจ ฤกษะสาร ที่รับบทเพื่อน ได้รับรางวัลนักแสดงประกอบยอดเยี่ยม รางวัลสุพรรณหงส์ทองคำส่วนเชิด ทรงศรี ได้รับการเสนอเข้าชิงรางวัลผู้กำกับยอดเยี่ยม ทั้งรางวัลพระราชทานพระสุรัสวดีและรางวัลสุพรรณหงส์ แต่ไม่ได้รับรางวัล [2]ในปี พ.ศ. 2558 ถูกนำมาสร้างเป็นละครโทรทัศน์ ทางสถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 ผลิตโดย บริษัท พอดีคำ เอ็นเทอร์เทนเมนท์ จำกัด นำแสดงโดย ศุกลวัฒน์ คณารศ รับบท ลอ, จีรนันท์ มะโนแจ่ม รับบท เพื่อน, ฝนทิพย์ วัชรตระกูล รับบท แพง