เราะชีด-อัล-ดิน-ฮามาดานี
เราะชีด-อัล-ดิน-ฮามาดานี

เราะชีด-อัล-ดิน-ฮามาดานี

บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่งเราะชีด-อัล-ดิน-ฮามาดานี หรือ เราะชีด-อัล-ดิน (เปอร์เซีย: رشیدالدین طبیب หรือ رشیدالدین فضل‌الله همدانیcode: fa is deprecated ‎ อังกฤษ: Rashid-al-Din Hamadani หรือ Rashid al-Din Tabib หรือ Rashid ad-Din Fadhlullah Hamadani) (ค.ศ. 1247ค.ศ. 1318) เป็นแพทย์ชาวเปอร์เชีย[1] ที่มีเชื้อสายยิว เราะชีด-อัล-ดินเป็นนักเขียนผู้รู้รอบด้าน และนักประวัติศาสตร์ผู้เขียนตำราประวัติศาสตร์อิสลามเล่มสำคัญชื่อ “Jami al-Tawarikh” (บทรวมพงศาวดาร) เป็นภาษาเปอร์เซีย ซึ่งถือว่าเป็นงานชิ้นสำคัญของงานเขียนประวัติศาสตร์นิพนธ์ (historiography) และเป็นกุญแจสำคัญของเอกสารที่เกี่ยวกับจักรวรรดิข่านอิล (Ilkhanate) ของคริสต์ศตวรรษที่ 13 ถึง 14 ในปี ค.ศ. 1980 หนังสือวิจิตรเล่มนี้ที่เขียนเป็นภาษาอาหรับขายในการประมูลที่ซัทเธอร์บีส์แก่นัสเซอร์ เดวิด คาลิลิ เป็นจำนวนเงินทั้งสิ้น 850,000 ปอนด์ซึ่งเป็นราคาสูงสุดของหนังสือต้นฉบับภาษาอาหรับที่เคยขายกันมา[2]ความมีความรู้เหมือนสารานุกรมของอารายธรรมต่างๆ ตั้งแต่มองโกเลีย ไปจนถึงเมืองจีน เสต็ปป์สของยูเรเชียกลางไปจนถึงเปอร์เชีย ดินแดนอาหรับ และยุโรป ทำให้เราะชีด-อัล-ดินมีความข้อมูลโดยตรงเกี่ยวกับปลายสมัยมองโกล คำบรรยายในบทเขียนมีเนื้อหาที่ให้ความรู้เกี่ยวกับจักรวรรดิมองโกลที่เน้นในด้านการค้า และบรรยากาศของการแลกเปลี่ยนความรู้ทางวัฒนธรรมและศาสนา ที่เป็นบ่อเกิดของการเผยแพร่ความรู้ความคิดต่างๆ จากตะวันออกมาสู่ตะวันตกและในทางกลับกันนักประวัติศาสตร์มอร์ริส รอสซาบีสรรเสริญเราะชีด-อัล-ดินว่าเป็น “บุคคลสำคัญที่สุดในเปอร์เชียระหว่างสมัยการปกครองของมองโกล”[3]