เหรียญกาชาดสมนาคุณ มีลักษณะเป็นเหรียญโลหะกลมแบน เส้นผ่าศูนย์กลาง 27 มิลลิเมตร ด้านหน้ามีรูปกาชาดและรูปนางพยาบาลประคองทารกกับคนชรา ด้านหลังกลางเหรียญมีที่ว่างสำหรับจารึกนามผู้ได้รับเหรียญและพุทธศักราช ภายในวงขอบเหรียญเบื้องบนมีข้อความว่า“สภากาชาด” และภายในวงขอบเหรียญเบื้องล่างมีข้อความว่า “สมนาคุณ” ด้านหน้ามีห่วงเป็นรูปกระหนก สำหรับบุรุษใช้ห้อยกับแพรแถบสีขาวกว้าง 30 มิลลิเมตร ด้านหน้าแพรแถบตรงกลางมีกาชาดลงยา สำหรับสตรีใช้ห้อยกับแพรแถบดังกล่าวผูกเป็นรูปแมลงปอ

เหรียญกาชาดสมนาคุณ มีลำดับเป็น 3 ชั้น คือ

• ชั้นที่ 1 ทองคำลงยาที่กาชาด
• ชั้นที่ 2 เงินกาไหล่ทอง
• ชั้นที่ 3 เงินรมดำ

การขอเหรียญกาชาดสมนาคุณ

1. ผู้ที่จะได้รับเหรียญกาชาดสมนาคุณ คือ ผู้ที่ช่วยเหลือสภากาชาดไทย โดยบริจาคเงินประการหนึ่ง โดยการช่วยด้านกำลังกายกำลังปัญญาจนเป็นผลดีประการหนึ่งและการบริจาคโลหิตอีกประการหนึ่ง
2. ผู้ที่จะได้รับเหรียญกาชาดสมนาคุณชั้นที่ 1 หรือชั้นที่ 2 ขึ้นอยู่กับจำนวนเงินที่บริจาคหรือขึ้นอยู่กับผลงานที่เป็นประโยชน์แก่สภากาชาดไทย ส่วนผู้จะได้รับเหรียญกาชาดสมนาคุณชั้นที่ 3 ขึ้นอยู่กับผลงานเป็นหลัก ทั้งนี้ อาจมีเงื่อนไขอื่น ๆ ที่สภากาชาดไทยกำหนดขึ้น
3. ผู้ที่ได้รับเหรียญกาชาดสมนาคุณชั้นที่ 3 อาจได้รับการพิจารณาให้ได้รับเหรียญกาชาดสมนาคุณชั้นที่ 2 และชั้นที่ 1 ได้โดยยึดหลักการพิจารณาข้อ 2

1. ผู้ที่บริจาคเงินหรือทรัพย์สินแก่สภากาชาดไทยในคราวเดียวเป็นจำนวนเงินหรือมีมูลค่าไม่ต่ำกว่า 600,000 บาท และไม่ได้รับสิ่งตอบแทนอย่างอื่น จากสภากาชาดไทย
2. ผู้ที่บริจาค
   1. ผู้ที่บริจาคโลหิตแก่สภากาชาดไทยครบ 100 ครั้ง
   2. ผู้ที่บริจาคพลาสมาแก่สภากาชาดไทยครบ 100 คร้ง
   3. ผู้ท่บริจาคเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดโลหิต
3. ผู้ที่ช่วยเหลือสภากาชาดไทยด้วยกำลังกาย กำลังปัญญา และได้รับ เหรียญกาชาดสมนาคุณ ช้นที่ 2 มาแล้วไม่น้อยกว่า 8 ปี โดยมีผลงานในด้านต่าง ๆ อาทิ การบรรเทาทุกข์ การรับบริจาคโลหิต การหารายได้ การหาสมาชิก การประชาสัมพันธ์ การยุวกาชาด หรืออื่น ๆ ที่สภากาชาดไทยมอบหมายจนเป็นท่ยอมรับ
4. ผู้ที่เป็นหัวหน้าช่วยชักชวนและจัดการให้มีผู้บริจาคเงินหรือทรัพย์สิน แก่สภากาชาดไทยในคราวเดียวเป็นจำนวนเงินหรือมีมูลค่าตั้งแต่ 600,000 บาทขึ้นไป จนได้รับเหรียญกาชาดสมนาคุณ ช้นท่ 2 แล้ว แต่ยังช่วยแนะนำให้มีผู้บริจาคทรัพย์สินใหม่ ต่อไปอีกภายในระยะเวลาไม่เกิน 8 ปี เป็นจำนวนเงินหรือมีมูลค่าไม่ต่ำกว่า 800,000 บาท จะพิจารณาให้ได้รับเหรียญกาชาดสมนาคุณ ช้นท่ 1
5. ผู้เป็นประธานในการจัดหารายได้ให้สภากาชาดไทย อาจจะได้รับ การพิจารณาให้ได้รับเหรียญฯ แล้วแต่กรณี
6. ผู้เป็นประธานในการจัดหารายได้ให้สภากาชาดไทยของคณะภริยาทูต จะได้รับการพิจารณาให้ได้รับเหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นท่ 1 เป็นกรณีพิเศษ
7. ผู้ที่ดำรงตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดและนายกเหล่ากาชาดจังหวัด เป็นเวลาไม่น้อยกว่า 1 ปี โดยมีผลงานเป็นที่ประจักษ์
8. เจ้าหน้าที่สภากาชาดไทยและข้าราชการคณะแพทยศาสตร์ ผู้ทำคุณประโยชน์แก่สภากาชาดไทยเป็นอเนกประการ ดังนี้
   1. ผู้พ้นจากหน้าที่เนื่องจากเกษียณอายุ
      1. ต้องดำรงตำแหน่งหนึ่งตำแหน่งใดในสภากาชาดไทยต้งแต่ระดับผู้อำนวยการขึ้นไปเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 2 ปี
      2. รองผู้อำนวยการและผู้ช่วยผู้อำนวยการที่มีผลงานดีเด่น ประกอบด้วยคุณงามความดีเป็นที่ประจักษ์ จะได้รับการพิจารณาเป็นกรณีพิเศษ
   2. ผู้พ้นจากหน้าที่เนื่องจากดำรงตำแหน่งโดยมีวาระก่อนครบวาระ ต่อไปอีก
      1. ต้องดำรงตำแหน่งในระดับผู้อำนวยการ
      2. ต้องดำรงตำแหน่งครบตามวาระหรือออกโดยเกษียณอายุ
      3. ต้องไม่ดำรงตำแหน่งหนึ่งตำแหน่งใดในสภากาชาดไทย
   3. ผู้ดำรงตำแหน่งในระดับผู้อำนวยการที่พ้นจากหน้าที่ด้วยสาเหตุอื่น (นอกจากในข้อ 8.1 และข้อ 8.2) ท่มีผลงานดีเด่นและกอปรด้วยคุณงามความดี เป็นท่ประจักษ์และเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อสภากาชาดไทย

1. ผู้ที่บริจาคเงินหรือทรัพย์สินแก่สภากาชาดไทยในคราวเดียว เป็นจำนวนเงินหรือมีมูลค่าไม่ต่ำากว่า 300,000 บาท และไม่ได้รับสิ่งตอบแทนอย่างอื่น จากสภากาชาดไทย
2. ผู้ที่เป็นหัวหน้าช่วยชักชวนและจัดการชักชวนให้มีผู้บริจาคเงินหรือ ทรัพย์สินแก่สภากาชาดไทยในคราวเดียวเป็นจำนวนเงินหรือมีมูลค่าไม่ต่ำกว่า 600,000 บาท
3. ผู้ที่บริจาค
   1. ผู้ที่บริจาคโลหิตแก่สภากาชาดไทยครบ 75 คร้ง
   2. ผู้ที่บริจาคพลาสมาแก่สภากาชาดไทยครบ 75 คร้ง
4. ผู้ที่ช่วยเหลือสภากาชาดไทยด้วยกำลังกาย กำลังปัญญา แรงงาน และได้รับเหรียญกาชาดสมนาคุณ ช้นที่ 3 มาแล้วไม่น้อยกว่า 6 ปี โดยมีผลงานในด้านต่าง ๆ อาทิ การบรรเทาทุกข์ การรับบริจาคโลหิต การหารายได้ การหาสมาชิก การประชาสัมพันธ์ การยุวกาชาด หรืออื่น ๆ ท่สภากาชาดไทยมอบหมายจนเป็นที่ยอมรับ

1. ผู้ที่บริจาค
   1. ผู้ที่บริจาคโลหิตแก่สภากาชาดไทยครบ 50 ครั้ง
   2. ผู้ที่บริจาคพลาสมาแก่สภากาชาดไทยครบ 50 ครั้ง
2. ผู้ที่ช่วยเหลือสภากาชาดไทยด้วยกำลังกาย กำลังปัญญา และแรงงาน ไม่น้อยกว่า 4 ปี โดยมีผลงานในด้านต่าง ๆ อาทิ การบรรเทาทุกข์ การรับบริจาคโลหิต การหารายได้ การหาสมาชิก การประชาสัมพันธ์ การยุวกาชาด หรืออื่น ๆ ที่สภากาชาดไทย มอบหมายจนเป็นที่ยอมรับ