เฮนเรียตตา แล็กส์ (
อังกฤษ: Henrietta Lacks) หรือชื่อเมื่อเกิด
ลอเรตตา พลีแซนทส์ (
อังกฤษ: Loretta Pleasant) (1 สิงหาคม 1920 - 4 ตุลาคม 1951)
[1] เป็นสตรีชาวแอฟริกัน-อเมริกัน
[4] ผู้ซึ่ง
เซลล์มะเร็งของเธอเป็นต้นกำเนิดของสายเซลล์
เฮลา เซลล์มนุษย์ที่เป็นอมตะสายแรก
[upper-alpha 1] และเป็นสายเซลล์ที่สำคัญมากที่สุดสายหนึ่งที่ใช้ในงานวิจัยทางการแพทย์มาจนถึงปัจจุบัน เซลล์เฮลาสามารถขยายตัวได้ไม่สิ้นสุดภายใต้สภาวะเฉพาะ งานวิจัยและความรู้ทางการแพทย์ที่ได้จากการศึกษาในเซลล์เฮลาจนถึงปัจจุบันนับว่าล้ำค่า “จนประเมินค่าไม่ได้”
[6]การนำเซลล์ของเธอมาเพาะขยายจำนวนจนถึงปัจจุบันนั้นเป็นไปโดยที่เธอไม่ทราบ (unwittingly) โดยเซลล์ทั้งหมดมีที่มาจากเซลล์ของเธอที่ถูกตัดออกมาเพื่อ
วินิจฉัยระหว่างการรักษา
มะเร็งปากมดลูกที่
โรงพยาบาลจอห์น ฮอพคินส์ในเมือง
บัลทิมอร์ รัฐแมรีแลนด์ ในปี 1951 เซลล์เหล่านี้ต่อมาถูกนำไป
เพาะเลี้ยงโดย
จอร์จ ออทโท เกย์ ซึ่งเป็นผู้ริเริ่มผลิตสายเซลล์เฮลาขึ้น และยังคงใช้อย่างแพร่หลายในงานวิจัยทางการแพทย์จนถึงปัจจุบัน
[7] แล็กส์ไม่เคยรับรู้หรือแสดงการยินยอมอย่างเป็นทางการต่อการนำเซลล์จากร่างกายของเธอไปเพาะเลี้ยง ซึ่งเป็นไปตามหลักปฏิบัติในขณะนั้นแต่ถือว่าขัดกับหลักปฏิบัติในจริยธรรมปัจจุบัน และจนถึงปัจจุบัน ทั้งเธอและผู้สืบทอดของเธอล้วนไม่มีใครไก้รับสินไหมจากการนำสายเซลล์นี้ไปใช้ประโยชน์ กรณีนี้ยังคงเป็นที่กังวลและถกเถียงในวงการ
จริยธรรมแพทย์และ
จริยศาสตร์ชีวภาพว่าด้วยการวิจัยและสิทธิผู้ป่วยจนถึงปัจจุบัน