แลนเซอล็อต[หมายเหตุ ก] (
อังกฤษ: Lancelot) เป็นตัวละครใน
ตำนานอาร์เทอร์บางเรื่อง ซึ่งมักปรากฏว่า เป็นผู้ใกล้ชิดของ
พระเจ้าอาร์เทอร์ และเป็นหนึ่งใน
อัศวินโต๊ะกลม ในตำนานอาร์เทอร์ของฝรั่งเศสนั้น แลนเซอล็อตเป็นพระโอรสกำพร้าของ
พระเจ้าแบนแห่งราชอาณาจักรเบโนอิก และ
เลดีออฟเดอะเลกนำไปเลี้ยงดูจนเติบใหญ่ขึ้นในดินแดนของ
แฟรี กระทั่งได้เข้าร่วมและมีชัยชนะในการรบและการแข่งขันประชันยุทธ์หลายครั้ง จนมีชื่อเสียงว่า เป็นนักดาบและนักรบบนหลังม้าผู้ไม่เป็นสองรองใคร แล้วได้เป็นผู้ครองปราสาท
จัวเยิสการ์ด และเป็นองครักษ์ประจำพระนาง
กวินิเวียร์ พระมเหสีของพระเจ้าอาร์เทอร์ แต่บางคราวแลนเซอล็อตก็ได้รับการพรรณนาว่า มีอารมณ์ร้ายและคลุ้มคลั่ง ครั้นปรากฏว่า เขากระทำชู้กับพระนางกวินิเวียร์ ก็นำไปสู่สงครามกลางเมืองและความล่มสลายแห่งราชอาณาจักรของพระเจ้าอาร์เทอร์การปรากฏตัวครั้งแรกที่สามารถระบุปีได้ของแลนเซอล็อตในฐานะตัวละครหลักนั้น เกิดขึ้นในกวีนิพนธ์ภาษาฝรั่งเศสจากคริสต์ศตวรรษที่ 12 ชื่อ
ล็องสโลเลอเชอวาลีเยเดอลาชาแร็ต (Lancelot, le Chevalier de la Charrette) ของ
เครเตียง เดอ ทรัว ซึ่งก็มีเนื้อหาหลักว่าด้วย
ความรักแบบเทิดทูนระหว่างเขาและพระนางกวินิเวียร์แล้ว และเนื้อหานี้เองที่ได้รับการนำไปขยายในตำนานอาร์เทอร์หลายเรื่อง ทำให้แลนเซอล็อต ซึ่งมีทั้งด้านที่จงรักภักดีต่อพระเจ้าอาร์เทอร์ และทรยศต่อพระองค์นั้น กลายเป็นตัวละครยอดนิยมมานานหลายร้อยปี