บทความนี้อ้างอิงคริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา โพรโทพลาสต์ (อังกฤษ: Protoplast จากคำกรีกโบราณว่า πρωτόπλαστος หรือ prōtóplastos ซึ่งแปลว่า เกิดเป็นสิ่งแรก)เป็นคำทางชีววิทยาที่นักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมัน Johannes von Hanstein ได้บัญญัติขึ้นในปี 1880 เพื่อเรียกเซลล์ทั้งตัวยกเว้นผนังเซลล์[1][2]สามารถผลิตโดยเลิกผนังเซลล์ออกจากพืช[3]จากแบคทีเรีย[4][5]หรือจากเห็ดรา[5][6]ไม่ว่าจะโดยแรงกล สารเคมี หรือเอนไซม์โพรโทพลาสต์ต่างกับ spheroplast เพราะได้เลิกผนังเซลล์ออกหมดแล้ว[4][5]ส่วน spheroplast ยังมีผนังเซลล์บางส่วน[7]ตัวอย่างเช่น spheroplast ของแบคทีเรียแกรมลบมีส่วนผนังเซลล์คือเปบทิโดไกลแคน (peptidoglycan) ที่เอาออกแล้ว แต่ยังเหลือเยื่อหุ้มเซลล์ชั้นนอก (outer membrane)[4][5]